27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

chayman tikray tikray riy, sha yakuy.<br />

Tawkarunamitushuypitinkurka.<br />

2. unir.Imatapashshukwanshuktawanllutay<br />

Ishkaymayukakaypimitinkun.<br />

tipina [tipina] s. herramientapara<strong>de</strong>shojar<br />

(elmaízenlascosechas).Kaspimanta llukshichishka<br />

rurana. Sarata tipinkapak rurashka<br />

kaspi.<br />

Tipinawanmikillusaratasumaktatipinchik.<br />

Sin. Mishun.<br />

tipina [tipina] v. <strong>de</strong>shojar el maíz. Saramanta,<br />

chukllumantapash kutuluta anchuchina.<br />

Kunanyanunkapakmichuklluta tipirkani.<br />

tisana [tisana] v. snc. escamar, cardar.<br />

Puchkana millmakunata, awashkakunata sumakta<br />

allichina.<br />

María,puchkachunmimillmatatisanki.<br />

titi [t h iti, titi] s. plomo. Chuya rikurik mana<br />

yapa sin chi anta.<br />

Titikañukanchikpaukunpakkamanaallichu<br />

kan.<br />

tiwinkulu [tiwinkulu, tiuwiŋkul y u] s. amz.<br />

tipo<strong>de</strong>pájaro. Yana millmayuk, puka tapsayuk<br />

uchilla pishku.<br />

Ñukapachurika tiwinkulutami sachamanta<br />

hapishka.<br />

tiw tiw tiw [tiw tiw tiw] interj. amz. expresiónquesedicealosperroscazadorespara<br />

seguir el rastro <strong>de</strong> personas o animales.<br />

Shuk sacha wiwata katichun nishpa allkuta<br />

kaparina shimi.<br />

Juanmashikatiw tiw tiw nishpamiallkuta<br />

kayarka.<br />

tiyamshi [tyamši, tanši] s. amz. bejuco,<br />

mimbre. Ashanka awana waska.<br />

Tiyamshitamaskankapakripay.<br />

tiyarina [tiyarina, tyarina] s. banco,silla,<br />

asiento. Sikiwan samankapak rurashka ima.<br />

Sumaktiyarinatarurarkani.<br />

tiyarina [tiyarina, tyarina] v. sentarse,tomar<br />

asiento. Allpapi kashpa, imapi kashpapash<br />

sikiwan samay.<br />

Kaykaspihawapitiyaripay.<br />

tiyarpa [t h yarpa, t h yapa] adj. tartamudo.<br />

Waktarishpa, unayashpa rimak.<br />

Shuktiyarpa wawkitamicharini.<br />

Sin. Takllu, tyatiu.<br />

tukilu<br />

tiyaskan [tiyaskan] s. sitio,lugar. Imapash<br />

maypi tiyak kak.<br />

Kaytiyaskanpikawsani.<br />

Sin. suyu.<br />

tiyatina [tiyatina] s. amz. plantamedicinal<br />

<strong>de</strong>sinflamante.Shuk uchilla ñañu pankayuk<br />

chaki shikshita hampik ki wa.<br />

Tiyatina kiwatachakishikshipakapamuni.<br />

tiyana [tiyana, tiana] v. haber,existir,estar.<br />

Wasipi kashpa, maypi kash papash chayllapitak<br />

kay.<br />

Yayakawasipimitiyakun.<br />

tiyu [tiyu, t h iu, tiu] s. arenafina.Ñutu tsatsa.<br />

Wasipirkatallutachinkapaktiyu allpatarantimuni.<br />

Sin. illul.<br />

tiyunkullina [tiuŋgul y ina, tiuŋgužina,<br />

t h iuŋžina, tiyunkurina] v. sn., cs. cubrirsela<br />

cabeza. Umata ima wanpash pillurina, kataypashmi<br />

kan.<br />

Llantushpaumatatiyunkullirkani.<br />

tiyunti [tiuŋdi, tiuŋdi, tindi] s. amz. tipo<strong>de</strong><br />

pájaro. Yana millmayuk, achkapura tan -<br />

tanakushpa purik, sara chakrakunata<br />

mikush pa tukuchik pishku.<br />

Tiyunti pishkukunasarachakrapiwakakun.<br />

tiyuti [tiwti] s. amz. variedad<strong>de</strong>gavilán. Ya -<br />

na millmayuk, killu chakiyuk uchilla anka.<br />

Tiyutitarikushpashamuni.<br />

tuka [tuka, t h iuka, tiyuka, tiwka, čuka] s. saliva.<br />

Shimimanta llukshik pusku, llawsalla<br />

yaku.<br />

Amawasiukupikatukatashitankichu.<br />

Sin. Llawsa.<br />

tukana [tukana, t h iukana, tiyukana] v. escupir,<br />

salivar. Shimimanta pusku yaku ta<br />

llukshishpa shitay.<br />

¿Pitakkaypikatukarka<br />

2. v. soplarelespanto. Manchaymanta unkushkakuna<br />

hampiy.<br />

Kayunkushkawawatahampinkapakshuk<br />

yachaktukarka.<br />

Sin. 2 pukuna.<br />

tukilu [tukilu, tugilu] s. amz. variedad <strong>de</strong><br />

perdiz. Uchpa millmayuk allpata purik uchi lla<br />

yutu.<br />

Tukilu kishatarikurkani.<br />

Sin. yutu.<br />

137

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!