Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
chayman tikray tikray riy, sha yakuy.<br />
Tawkarunamitushuypitinkurka.<br />
2. unir.Imatapashshukwanshuktawanllutay<br />
Ishkaymayukakaypimitinkun.<br />
tipina [tipina] s. herramientapara<strong>de</strong>shojar<br />
(elmaízenlascosechas).Kaspimanta llukshichishka<br />
rurana. Sarata tipinkapak rurashka<br />
kaspi.<br />
Tipinawanmikillusaratasumaktatipinchik.<br />
Sin. Mishun.<br />
tipina [tipina] v. <strong>de</strong>shojar el maíz. Saramanta,<br />
chukllumantapash kutuluta anchuchina.<br />
Kunanyanunkapakmichuklluta tipirkani.<br />
tisana [tisana] v. snc. escamar, cardar.<br />
Puchkana millmakunata, awashkakunata sumakta<br />
allichina.<br />
María,puchkachunmimillmatatisanki.<br />
titi [t h iti, titi] s. plomo. Chuya rikurik mana<br />
yapa sin chi anta.<br />
Titikañukanchikpaukunpakkamanaallichu<br />
kan.<br />
tiwinkulu [tiwinkulu, tiuwiŋkul y u] s. amz.<br />
tipo<strong>de</strong>pájaro. Yana millmayuk, puka tapsayuk<br />
uchilla pishku.<br />
Ñukapachurika tiwinkulutami sachamanta<br />
hapishka.<br />
tiw tiw tiw [tiw tiw tiw] interj. amz. expresiónquesedicealosperroscazadorespara<br />
seguir el rastro <strong>de</strong> personas o animales.<br />
Shuk sacha wiwata katichun nishpa allkuta<br />
kaparina shimi.<br />
Juanmashikatiw tiw tiw nishpamiallkuta<br />
kayarka.<br />
tiyamshi [tyamši, tanši] s. amz. bejuco,<br />
mimbre. Ashanka awana waska.<br />
Tiyamshitamaskankapakripay.<br />
tiyarina [tiyarina, tyarina] s. banco,silla,<br />
asiento. Sikiwan samankapak rurashka ima.<br />
Sumaktiyarinatarurarkani.<br />
tiyarina [tiyarina, tyarina] v. sentarse,tomar<br />
asiento. Allpapi kashpa, imapi kashpapash<br />
sikiwan samay.<br />
Kaykaspihawapitiyaripay.<br />
tiyarpa [t h yarpa, t h yapa] adj. tartamudo.<br />
Waktarishpa, unayashpa rimak.<br />
Shuktiyarpa wawkitamicharini.<br />
Sin. Takllu, tyatiu.<br />
tukilu<br />
tiyaskan [tiyaskan] s. sitio,lugar. Imapash<br />
maypi tiyak kak.<br />
Kaytiyaskanpikawsani.<br />
Sin. suyu.<br />
tiyatina [tiyatina] s. amz. plantamedicinal<br />
<strong>de</strong>sinflamante.Shuk uchilla ñañu pankayuk<br />
chaki shikshita hampik ki wa.<br />
Tiyatina kiwatachakishikshipakapamuni.<br />
tiyana [tiyana, tiana] v. haber,existir,estar.<br />
Wasipi kashpa, maypi kash papash chayllapitak<br />
kay.<br />
Yayakawasipimitiyakun.<br />
tiyu [tiyu, t h iu, tiu] s. arenafina.Ñutu tsatsa.<br />
Wasipirkatallutachinkapaktiyu allpatarantimuni.<br />
Sin. illul.<br />
tiyunkullina [tiuŋgul y ina, tiuŋgužina,<br />
t h iuŋžina, tiyunkurina] v. sn., cs. cubrirsela<br />
cabeza. Umata ima wanpash pillurina, kataypashmi<br />
kan.<br />
Llantushpaumatatiyunkullirkani.<br />
tiyunti [tiuŋdi, tiuŋdi, tindi] s. amz. tipo<strong>de</strong><br />
pájaro. Yana millmayuk, achkapura tan -<br />
tanakushpa purik, sara chakrakunata<br />
mikush pa tukuchik pishku.<br />
Tiyunti pishkukunasarachakrapiwakakun.<br />
tiyuti [tiwti] s. amz. variedad<strong>de</strong>gavilán. Ya -<br />
na millmayuk, killu chakiyuk uchilla anka.<br />
Tiyutitarikushpashamuni.<br />
tuka [tuka, t h iuka, tiyuka, tiwka, čuka] s. saliva.<br />
Shimimanta llukshik pusku, llawsalla<br />
yaku.<br />
Amawasiukupikatukatashitankichu.<br />
Sin. Llawsa.<br />
tukana [tukana, t h iukana, tiyukana] v. escupir,<br />
salivar. Shimimanta pusku yaku ta<br />
llukshishpa shitay.<br />
¿Pitakkaypikatukarka<br />
2. v. soplarelespanto. Manchaymanta unkushkakuna<br />
hampiy.<br />
Kayunkushkawawatahampinkapakshuk<br />
yachaktukarka.<br />
Sin. 2 pukuna.<br />
tukilu [tukilu, tugilu] s. amz. variedad <strong>de</strong><br />
perdiz. Uchpa millmayuk allpata purik uchi lla<br />
yutu.<br />
Tukilu kishatarikurkani.<br />
Sin. yutu.<br />
137