Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

wanmirurashkakunakan.
Sin. lukata.
kunan [kunaŋ, kunuŋ] adv. ahora,hoy,actual.
Kay pacha rurakukta rikuchik shimi.
Ñukapayayakakunanmipuñukun.
kunawaru [kunawaru] s. amz. variedadde
sapo pequeño. Waylla karayuk, yura hut -
kukunapi kawsak uchilla hampatu.
Wawakunakunawarutamaskashpapukllan.
kunana [kunana] v. aconsejar. Sumak yuyayta
alli rimaytapash kuy.
Sawariypunchapikahatunyayamamakaalli
rimaykunawankunan.
2.s.consejo.Alli rimayta kuna.
Sawarinapunchapikahatunyayamamakaalli
kunaykunatakun.
kunchu [kunchu] s. s. residuodelachicha.
Sanku puchukay aswa.
Kunchu aswatamanamunanichu.
Sin. tikti.
kunti suyu [kunti suyu] s. regiónoccidental,occidente.
Mama kuchaman sakirik suyu.
Yunkallaktakakunti suyupimisakirin.
kunuk [kunuk] adj. caliente,abrigado. Mana
chiri kak.
Yunkallaktakakunukmikan.
kuña [kuña, khuña, xuña] s. snc. moco. Runapa,
wiwa pa sinkamanta llawsashina llukshik.
Wawapasinkamantaku ñatapichay.
kupa [kupa, xupa] s. basura. Imapash shitashka
kak. Kupakawanumantikran.
Sin. Ñuku, mapa.
kuri [kuri, kori] s. oro. Killu llipyakuk antashina.
Nambijallaktapikaachkakurimitiyan.
kuri kaspi [kuri kaspi] s. oro. árbolcuya
cortezaseusaparacurarelreumatismo. Pu -
ka karayuk, karamanta yawarshina llukshik
yura. Kara yanushka yakuta upyakpi tullu nanayta
hampik.
Chukchuyunkuyhapikpikakuri kaspi yakuta
upyani.
Sin. Chukchu wasu.
kurikinki [kurikinki, kurikinge, kurikinga] s.
curiquingue. Urkupi kawsak umasapa sinchi
silluyuk, ankashina pawak pishku.
Ishkaykurikinki hawatayallikpimisawariytikullki
kullki [kul y ki, kužki, kulki] s. plata. Allpa
ukupi taririk achiklla yurak anta.
Warmitupullinakakull kimantarurashkami
kan.
2. s. dinero. Rantinkapak rurashka antakuna,
pankakunapash.
Ishkaychunkapankakullkitaapamuy.
kullpina [kul y pina, kužpina] v. dardenalgadas.
Wawakunata sikipi makiwan waktana.
Kaynami paypa churitaka kuyashpa kullpirka.
kullu [kul y u, kužu, xužu] s. tronco. Yurakunata
asha asha pitishka.
Yantatarurankapakmikullutakakuchurkani.
Sin. Putu.
kulluna [kul y una] v. acciónfallida.Munashka
yuyayta mana paktachina.
Paytakatikushpamiku llurirkani.
2.v.mutilar.Imatapash pitina, kuchuna.
¿Imanishpatakkanparukatakullurkanki
kulta [kulta] s. pato. Yakupi wampuk, atallpashina
pishku.
Pedrokakultatawampuchishpapukllan.
kulun [kuluŋ] onom. trueno. Tamyakuk pachapi
puyu pura takarishpa tuk yakshina uyarik.
Sinchi kulun uyarikpimi wawaka mancharirka.
Sin. Tulun.
kumal [kumal, kumar] s. amz. camote.
Uchilla lu mushina allpa ukupi aparik anku
yura.
Kumalkamishkipashkachipashmitiyan.
Sin. apichu.
kumir [kumir] adj. colorverde. Mana chakishka,
llullu kiwashina llimpi.
Yuyukakumir llimpiyukmikan.
Sin. waylla.
kumu [kumu] adj. scs. jorobado,corcobado.
Washa kunka tullukuna wakllirishpa kipishinata
aparishka runa.
Manuelmashikauchillamantamikumu kan.
kumuna [kumuna] v. agachar, inclinar.
Tukuy ukkuta urayachina, tiyarikshina rurana.
Umataarmankapakallikumuna.
kunampu [kunaŋ] s. amz. variedaddepalmera.
Chillishina pankayuk raku yura.
Anti suyu wasikunaka kunampu panka-
84