27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

armana [armana] v. bañar. Ukkuta mayllana.<br />

Wawatakunukyakuwanarmachikuni.<br />

asha [aša] <strong>de</strong>t. poco. Mana achka.<br />

Asha kullkitamañankapakrikuni.<br />

Sin. Ansa, piti.<br />

ashalla [ašal y a, ašala] adv. muy poquito.<br />

Ashtawan piti.<br />

Kapika,yakukaashallamillukshin.<br />

ashanka [ašanka, ašanga] s. canasta<strong>de</strong><br />

fibra<strong>de</strong>palma. Ukshamanta rurashka, yanuna<br />

ukupi mikunata, aychata churankapak<br />

warkurayak.<br />

Ashankapi aychatachurani.<br />

ashi [aši] adj. s. amante. Sawarishka kipa<br />

kari kashpa, warmi kashpa shuk kuyashkata<br />

charik.<br />

Ashita rikunkapakshamuni.<br />

Sin. Wayna, kuyak.<br />

ashnak [ašnax, asna, ašnak, asnak, ašnag,<br />

asnag] adj. oloroso (agradable o <strong>de</strong>sagradable).<br />

Imapash alli, mana alli mutkirik.<br />

Mishkiashnak sisatatarimuni.<br />

ashnana [ašnana, asnana] v. oler. Imapash<br />

ñukanchikpa sinkaman mutkirik.<br />

Ishpinkupankakayapataashnan.<br />

ashtawan [aštawan, astawan, aštaun] adv.<br />

más,a<strong>de</strong>más. Imapash charishka, tiyashka,<br />

munashka hawa yapa kak.<br />

Mishkimikunataashtawan mikunayan.<br />

Sin. yapana.<br />

ashtana [aštana, astana] v. acarrear,trasladar,<br />

transportar. Imatapash shukmanta<br />

kutin shukman churay.<br />

Yakutapukyumantawasimanashtakuni.<br />

asichik [asičik] s. bromista. Imatapash<br />

asichinkapak rimashka.<br />

Imata nishpapash asichik runaka tukuyta<br />

asichinllami.<br />

Sin. nuspa.<br />

asina [asina] v. reir,burlar. Imatapash yuyarishpa,<br />

rikushpa, uyashpa, shikshichikpi shimiwan<br />

kushiyarina.<br />

Kushillukakanwanmiasikun.<br />

aspi [aspi] s. raya. Sunipash, kutupash ñañu<br />

rawashina kak.<br />

Allpapishukaspitarurashpasakini.<br />

aspina [aspina] v. raspar,arañar,escarbar,<br />

Atuk<br />

rascar,firmar. Silluwan imatapash hawalla<br />

kakuy, chukrichiypash.<br />

Chawarkashakasinchitaaspin.<br />

aswa [aswa, asa, asuwa] s. chicha. Muru<br />

kutashkata yakuwan mishkiwanpash<br />

yanushpa, pukuchishpa upyana.<br />

Raymipikahuraaswatamiupyani.<br />

aswana [aswana, asana] v. prepararchicha.<br />

Sara, chawar mishki, lumu, palantata<br />

yanushpa pukuchina.<br />

Lumukutatayanushpaaswakuni.<br />

atakapi [atakapi] s. variedad <strong>de</strong> boa gigante.<br />

Runata mikuklla hatun, yapa millay<br />

amaru.<br />

Yaku manñakunapi tuta purinaka llakillami<br />

atakapi rikurin.<br />

ataku [ataku] s. ss. sangorache.Kapulishina<br />

pankayuk, nanaykunata hampik, mikunapash<br />

yuyu.<br />

Apitaatakuwanyanuni.<br />

atallpa [atal y pa, atalpa, atažpa, atawallpa,<br />

atapa, ataba, atiža, atilpa, atilba, atil y pa,<br />

atulba, atil] s. snc. gallina. Runapa wasipi<br />

kawsak, ishkay chakiyuk, lulunta wachak<br />

hatun pishku.<br />

Ñukapawasipikaatallpatamikurkani.<br />

Sin. Wallpa.<br />

atatay [atatay] interj. expresiónque<strong>de</strong>nota<br />

asco. Imakunapash mana alli ashnak.<br />

¡atatay! Aychakañaismushkamikashka.<br />

Sin. millanay.<br />

atina [atiy] v. vencer,po<strong>de</strong>r,sobresalir.Utkalla<br />

imatapash mishashpa rurana.<br />

Utkashunnishpapaytallankaypiatirkani.<br />

2.porfiar,exigir,insistir,apurar,prevalecer.<br />

Mañashka kipa, mana utka tukuchikpi kutin<br />

mañana.<br />

Kanka,¿imanishpatakatikunki<br />

3. sc. hablar<strong>de</strong>masiado.Yapata rimana.<br />

Paykaimatarimashpapashatikunmi.<br />

Sin.1 Mishana; 2 utkana.<br />

atsikyana [atsikyana, atsiyana] v. estornudar.<br />

Sinka uku shikshikpi atsik niy.<br />

Allpa haku sinkaman yaykushkamanta,<br />

paykaatsikyan.<br />

atuk [atux, atug, atuk, atu] s. S. lobo.Allkushina<br />

rikurik: waykupi, kakapi, chiri urkupi<br />

kawsak wiwa.<br />

49

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!