Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
armana [armana] v. bañar. Ukkuta mayllana.<br />
Wawatakunukyakuwanarmachikuni.<br />
asha [aša] <strong>de</strong>t. poco. Mana achka.<br />
Asha kullkitamañankapakrikuni.<br />
Sin. Ansa, piti.<br />
ashalla [ašal y a, ašala] adv. muy poquito.<br />
Ashtawan piti.<br />
Kapika,yakukaashallamillukshin.<br />
ashanka [ašanka, ašanga] s. canasta<strong>de</strong><br />
fibra<strong>de</strong>palma. Ukshamanta rurashka, yanuna<br />
ukupi mikunata, aychata churankapak<br />
warkurayak.<br />
Ashankapi aychatachurani.<br />
ashi [aši] adj. s. amante. Sawarishka kipa<br />
kari kashpa, warmi kashpa shuk kuyashkata<br />
charik.<br />
Ashita rikunkapakshamuni.<br />
Sin. Wayna, kuyak.<br />
ashnak [ašnax, asna, ašnak, asnak, ašnag,<br />
asnag] adj. oloroso (agradable o <strong>de</strong>sagradable).<br />
Imapash alli, mana alli mutkirik.<br />
Mishkiashnak sisatatarimuni.<br />
ashnana [ašnana, asnana] v. oler. Imapash<br />
ñukanchikpa sinkaman mutkirik.<br />
Ishpinkupankakayapataashnan.<br />
ashtawan [aštawan, astawan, aštaun] adv.<br />
más,a<strong>de</strong>más. Imapash charishka, tiyashka,<br />
munashka hawa yapa kak.<br />
Mishkimikunataashtawan mikunayan.<br />
Sin. yapana.<br />
ashtana [aštana, astana] v. acarrear,trasladar,<br />
transportar. Imatapash shukmanta<br />
kutin shukman churay.<br />
Yakutapukyumantawasimanashtakuni.<br />
asichik [asičik] s. bromista. Imatapash<br />
asichinkapak rimashka.<br />
Imata nishpapash asichik runaka tukuyta<br />
asichinllami.<br />
Sin. nuspa.<br />
asina [asina] v. reir,burlar. Imatapash yuyarishpa,<br />
rikushpa, uyashpa, shikshichikpi shimiwan<br />
kushiyarina.<br />
Kushillukakanwanmiasikun.<br />
aspi [aspi] s. raya. Sunipash, kutupash ñañu<br />
rawashina kak.<br />
Allpapishukaspitarurashpasakini.<br />
aspina [aspina] v. raspar,arañar,escarbar,<br />
Atuk<br />
rascar,firmar. Silluwan imatapash hawalla<br />
kakuy, chukrichiypash.<br />
Chawarkashakasinchitaaspin.<br />
aswa [aswa, asa, asuwa] s. chicha. Muru<br />
kutashkata yakuwan mishkiwanpash<br />
yanushpa, pukuchishpa upyana.<br />
Raymipikahuraaswatamiupyani.<br />
aswana [aswana, asana] v. prepararchicha.<br />
Sara, chawar mishki, lumu, palantata<br />
yanushpa pukuchina.<br />
Lumukutatayanushpaaswakuni.<br />
atakapi [atakapi] s. variedad <strong>de</strong> boa gigante.<br />
Runata mikuklla hatun, yapa millay<br />
amaru.<br />
Yaku manñakunapi tuta purinaka llakillami<br />
atakapi rikurin.<br />
ataku [ataku] s. ss. sangorache.Kapulishina<br />
pankayuk, nanaykunata hampik, mikunapash<br />
yuyu.<br />
Apitaatakuwanyanuni.<br />
atallpa [atal y pa, atalpa, atažpa, atawallpa,<br />
atapa, ataba, atiža, atilpa, atilba, atil y pa,<br />
atulba, atil] s. snc. gallina. Runapa wasipi<br />
kawsak, ishkay chakiyuk, lulunta wachak<br />
hatun pishku.<br />
Ñukapawasipikaatallpatamikurkani.<br />
Sin. Wallpa.<br />
atatay [atatay] interj. expresiónque<strong>de</strong>nota<br />
asco. Imakunapash mana alli ashnak.<br />
¡atatay! Aychakañaismushkamikashka.<br />
Sin. millanay.<br />
atina [atiy] v. vencer,po<strong>de</strong>r,sobresalir.Utkalla<br />
imatapash mishashpa rurana.<br />
Utkashunnishpapaytallankaypiatirkani.<br />
2.porfiar,exigir,insistir,apurar,prevalecer.<br />
Mañashka kipa, mana utka tukuchikpi kutin<br />
mañana.<br />
Kanka,¿imanishpatakatikunki<br />
3. sc. hablar<strong>de</strong>masiado.Yapata rimana.<br />
Paykaimatarimashpapashatikunmi.<br />
Sin.1 Mishana; 2 utkana.<br />
atsikyana [atsikyana, atsiyana] v. estornudar.<br />
Sinka uku shikshikpi atsik niy.<br />
Allpa haku sinkaman yaykushkamanta,<br />
paykaatsikyan.<br />
atuk [atux, atug, atuk, atu] s. S. lobo.Allkushina<br />
rikurik: waykupi, kakapi, chiri urkupi<br />
kawsak wiwa.<br />
49