Luchthavensystemen - SEO Economisch Onderzoek

122 BIJLAGE 2
hoofdluchthaven van Londen. Gatwick werd in 1936 geopend voor civiele luchtvaart maar kwam
in de eerste decennia niet echt tot ontwikkeling. In 1946 werd Heathrow omgebouwd tot civiele
luchthaven en groeide in de jaren vijftig, na de sluiting van Croydon, snel uit tot de grootste
luchthaven van Europa. De echte groei van Gatwick begon in 1953, toen het werd aangewezen
als de tweede luchthaven van Londen, na Heathrow.
Heathrow is uitgegroeid tot de drukste luchthaven van Europa en is tevens grootste
transferluchthaven tussen de VS en Europa. Het verkeer bestaat vrijwel uitsluitend uit
lijndienstverkeer voor passagiers, zowel intercontinentaal als intra-Europees.
Gatwick is eveneens een zeer drukke luchthaven, zeker gezien het feit dat het slechts over één
baan beschikt. Het heeft behalve lijndienstverkeer voor passagiers (voornamelijk intra-Europees)
relatief veel charterverkeer en wat low-cost verkeer.
Stansted werd in 1942 gebouwd als militaire luchthaven voor de Amerikaanse luchtmacht. In de
jaren zestig werd het aangewezen als derde luchthaven van Londen. De luchthaven zou als
‘reliever airport’ van Heathrow gaan dienen. Vooral door de oliecrisis in de jaren zeventig kwam
de ontwikkeling niet van de grond.
Pas vanaf jaren tachtig kwam het echt tot ontwikkeling, met de opkomst van low-cost airlines.
Stansted’s grootste luchtvaartmaatschappij op dit moment is Ryanair, die hier één van haar
grootste operationele bases heeft. Ook nu nog heeft de luchthaven overcapaciteit. Eén van de
oorzaken is dat de aangeboden capaciteit geënt is op de full-service airlines (‘state of the art’
terminal, aviobruggen, midfield concourses, Automatic People Movers) terwijl de opererende
low-cost luchtvaartmaatschappijen behoefte hebben aan simpele faciliteiten met lage
gebruikskosten 82 .
London Luton werd gebouwd in 1938 en deed dienst als militair vliegveld in de Tweede
Wereldoorlog. Na de oorlog groeide het langzaam uit tot charterluchthaven. In de jaren tachtig
werd de ontwikkeling versneld, onder andere doordat low-cost carrier Ryanair Luton tot haar
Londense thuisbasis maakte. Nadat Ryanair in 1991 het merendeel van haar operaties verplaatste
naar Stansted, ontwikkelde easyJet Luton tot één van haar hubs. De baanlengte van London
Luton is relatief kort: 2160 meter, dus vergelijkbaar met Rotterdam Airport en Lelystad Airport
na de voorgenomen baanverlenging.
London City Airport werd als privaat initiatief ontwikkeld door de London Docklands
Development Corporation en in 1987 geopend. De visie achter de luchthaven was dat een
stadsluchthaven financieel erg aantrekkelijk kon zijn voor zowel de eigenaar als de
luchtvaartmaatschappijen. Het is sindsdien uitgegroeid tot één van ’s werelds grootste
luchthavens voor klein zakelijk verkeer, ondanks de geringe baanlengte van 1508 meter. De
strategische focus van de London City Airport ligt op het bedienen van alle 25 belangrijkste
steden in Europa en het versterken van de positie van de luchthaven op de steden die reeds
bediend worden vanaf de luchthaven (hogere frequentie of grotere vliegtuigen).
82 Zie ook Richard de Neufville (1995b).
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK