Luchthavensystemen - SEO Economisch Onderzoek

22 HOOFDSTUK 3
Tabel 3.2
Eisen van low-cost carrier aan luchthaven
1 Lage ‘visit costs’
2 Korte omdraaitijden (25 min.)
3 Gelijkvloerse luchthaventerminals
4 Snelle check-in faciliteiten
5 Aanwezigheid van catering- en winkelfaciliteiten
6 Goede landzijdige bereikbaarheid luchthaven
7 Geen business class lounges
Barrett 2004, p. 37
Eindhoven is het voorbeeld van een luchthaven in Nederland waar de exploitant facilitair sterk
gestuurd heeft op de komst van de low-cost maatschappij Ryanair. Een nieuwe terminal is
gebouwd en nieuwe autoparkeercapaciteit is aangelegd die aan bovenstaande kenmerken
beantwoordt. Daarnaast is de organisatie van een snelle afhandeling een belangrijk operationeel
aspect voor low-cost maatschappijen in de aantrekkelijkheid van een luchthaven. Dat vergt een
nauw samenspel tussen de luchthavenexploitant en de afhandelaar.
Soortgelijke toegesneden faciliteiten en diensten zijn uiteraard ook te ontwikkelen voor
charteroperaties (geen gecompliceerde bagageafhandelingssystemen bijvoorbeeld) en voor
(expres-) vrachtoperaties (speciale laad- en losfaciliteiten).
Samenvattend kunnen door middel van het faciliteitenaanbod accenten in het MAS worden
aangebracht voor verschillende categorieën luchtvaartmaatschappijen. Dat levert informele
sturingsmogelijkheden op voor de exploitant om de luchtvaartmaatschappijen in hun
luchthavenkeuze te beïnvloeden.
De ‘visit costs’29 als sturingselement in een MAS
Sommige maatschappijen zijn niet aan een specifieke luchthaven gebonden voor hun operaties.
Om luchtvaartpolitieke en operationele redenen is de KLM bijvoorbeeld nog steeds aan Schiphol
gebonden. Het gaat hier om een ‘captive customer’, een gebonden klant, die niet te verleiden is
om een deel van haar operaties naar een andere luchthaven in het MAS te verplaatsen. Andere
maatschappijen, vooral low-cost maatschappijen, vakantiechartermaatschappijen en
vrachtmaatschappijen, zijn makkelijker met prijsprikkels te bewegen om een andere luchthaven in
het MAS te kiezen. De laatste twee categorieën verlangen overigens vaak ook capaciteit in de
nacht, wat niet elke luchthaven kan bieden.
‘Non-captive’ of keuzemaatschappijen zullen doorgaans de verschillen in totale visit costs tussen
de betrokken luchthavens vergelijken, naast talrijke andere aspecten, waarvan hiervoor al een
aantal werd genoemd. Bij die visit costs gaat het vooral om de afhandelingskosten, de
brandstofkosten en de luchthaventarieven. Die luchthaventarieven kan de luchthavenexploitant
tot op zekere hoogte sturen, zij het dat deze conform de wettelijke bepalingen non-discriminatoir,
transparant en kostengerelateerd dienen te worden toegepast. Dat neemt niet weg dat vooral in
de opstartfase van nieuwe maatschappijen de luchthaventarieven als marketinginstrument worden
gebruikt om de keuze van die nieuwe maatschappijen te beïnvloeden.
29 Onder vist costs worden verstaan alle kosten die een luchtvaartmaatschappij moet maken voor het
bezoek van een vliegtuig aan een luchthaven, te weten de start- en landingsgelden, de eventuele
vliegtuigparkeergelden, de passagiersgelden, de afhandelingskosten en de brandstofkosten.
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK