Luchthavensystemen - SEO Economisch Onderzoek

HOE KOMT EEN REGULATOIR MULTI-AIRPORT SYSTEM TOT STAND? 37
Wederom bevestigde de Commissie dat het verbod op discriminatie niet het einde van het
verhaal was. Zelfs als aan het gebod van non-discriminatie is voldaan kan een maatregel een
inbreuk op de vrijheid van diensten vormen. Een maatregel maakt inbreuk op het beginsel van
vrijheid van diensten wanneer:
• de betrokken maatregel, in dit geval ontlasting van Linate en promotie van Malpensa, niet in
het algemeen belang is; en:
• het doel –– ook met andere middelen dan die welke in de maatregel zijn vervat kan worden
bereikt.
Met andere woorden: de Commissie toetste de Italiaanse maatregel wederom aan het
proportionaliteitsbeginsel.
De Commissie vond dat aan dit proportionaliteitsbeginsel in ieder geval niet was voldaan omdat
onder meer de verplaatsing van 11.7 miljoen passagiers van Linate naar Malpensa geleidelijker
zou kunnen geschieden dan volgens de maatregel het geval was, namelijk van de ene dag op de
andere.
Wederom erkende de Commissie de bevoegdheid van Lid Staten om een actief luchthavenbeleid
te voeren, en, meer in het bijzonder, om een volledige levensvatbare hub op Malpensa te
vestigen. Maar op basis van de hierboven genoemde redenen – inbreuk op discriminatieverbod
en strijdigheid met proporionaliteitsbeginsel – mocht Italië de voorziene maatregelen niet
toepassen.
Italië is van deze beslissing in beroep gegaan bij het Europese Hof van Justitie dat de Commissie
(in 2001) in het gelijk stelde. Het Hof bevestigde de werking van de door de Communautaire
beginselen zoals het discriminatieverbod en het proportionaliteitsbeginsel.
Het Hof voegde aan de belangrijke toets betreffende het laatstgenoemde beginsel de opmerking
toe dat nationale doelstellingen die van zuiver economische aard zijn een inbreuk op de vrijheid
van diensten niet rechtvaardigen. Echter het Hof bracht hierin een nuancering aan: wanneer een
Lid Staat een belangrijk economisch doel voor ogen heeft - zoals de verdeling van verkeer tussen
luchthavens - en daarvoor een maatregel neemt die een inbreuk op het dienstenverkeer vormt
kan een dergelijk economische maatregel geldig zijn mits die:
- in het algemeen belang is; en:
- niet in strijd met het proportionaliteitsbeginsel is.
Aan die laatste voorwaarde was volgens het Hof echter niet voldaan.
4.2 De internationaal rechtelijke dimensie
4.2.1 De rol van de internationale regelgeving
Voor niet-EU vervoer wordt toegang tot luchthavens geregeld in bilaterale
luchtvaartovereenkomsten (hierna ook: ASA’s). Onder deze overeenkomsten wisselen landen –
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK