Luchthavensystemen - SEO Economisch Onderzoek

8 HOOFDSTUK 2
(1) Niet-gestuurd MAS
In een niet-gestuurd systeem wordt noch door overheid, noch door de luchthavenexploitant of
andere instantie getracht doelbewust de verkeer- en vervoersallocatie in het MAS te sturen of te
beïnvloeden. Het MAS ontwikkelt zich geheel op basis van de voorkeuren van
luchtvaartmaatschappijen en consumenten. De principes die aan dit keuzeproces zonder formele
of informele sturing ten grondslag liggen worden uitgebreid beschreven in hoofdstuk 1.
In de praktijk bestaat in Europa een zeer grote hoeveelheid ongestuurde multi-airport systems. In de
meeste stedelijke gebieden hebben consumenten de keuze uit meerdere reële vertrekluchthavens.
Bijlage 1 geeft een eerste indruk van de omvang van de MAS populatie in Europa.
(2) Een regulatoir MAS
In een regulatoir MAS tracht de nationale overheid via EU regelgeving de distributie van verkeer
in het MAS doelbewust te beïnvloeden. Dit kan via het instellen van een EU luchthavensysteem
en het toepassen van een verdelingsmechanisme voor de verkeersallocatie binnnen het MAS.
Met betrekking tot het EU luchthavensysteem, bevestigt de thans nog geldende Verordening 10
dat een EU Lid Staat een luchthavensysteem mag inrichten om het verkeer tussen luchthavens
die deel uitmaken van een dergelijk systeem te regelen.
‘Uitplaatsing’ is in een EU luchthavensysteem onder bepaalde voorwaarden mogelijk. Idealiter
valt het regulatoir MAS samen met het multi-airport system in functionele zin: op deze wijze kan op
basis van de daadwerkelijke gerealiseerde of te verwachten passagierskeuze de allocatie van het
verkeer zo effectief mogelijk worden beïnvloed.
We komen in hoofdstuk 1 uitgebreid terug op de mogelijkheden voor een regulatoir MAS in EU
verband.
(3) Een informeel gestuurd MAS
Tot slot kan sprake zijn van een MAS waarbij weliswaar geen doelbewuste sturing/ beïnvloeding
van de verkeersallocatie plaatsvindt op basis van EU regelgeving (regulatoir MAS) door de
overheid of luchthavenexploitant, maar met een diversiteit aan meer informele maatregelen de
distributie van het verkeer en vervoer in het MAS toch doelbewust beïnvloed wordt. Hierbij valt
te denken aan bijvoorbeeld tariefdifferentiatie, differentiatie van luchthavenfaciliteiten,
investeringen in landzijdige bereikbaarheid en het stellen van luchtvaartpolitieke
randvoorwaarden. De effectiviteit van dergelijke maatregelen –indien toegepast door de
luchthavenexploitant- zal toenemen als sprake is van een eigendomsrechtelijk MAS (zie
hieronder).
Het is belangrijk op te merken dat een regulatoir MAS en een informeel gestuurd MAS elkaar niet
uitsluiten maar dat een combinatie van beide zeer goed mogelijk is. In de analyse van de
mogelijkheden voor een luchthavensysteem in Nederland (hoofdstuk 1) komen we terug op een
dergelijk gecombineerd systeem.
10 Er liggen wijzigingsvoorstellen op tafel – zie hoofdstuk 4.
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK