Luchthavensystemen - SEO Economisch Onderzoek

MEERVOUDIGE LUCHTHAVENSYSTEMEN 29
4 Hoe komt een regulatoir multi-airport
system tot stand?
In een regulatoir MAS tracht de nationale overheid via EU-regelgeving de distributie van het
MAS doelbewust te beїnvloeden. Dit kan via het instellen van een luchthavensysteem op basis
van EG recht.Dit hoofdstuk belicht de juridische en beleidsmatige aspecten van de
totstandkoming van een luchthavensysteem in landen die onder de werking van het EG recht,
ook wel als Europees recht aangeduid, vallen. Het EG recht geeft regels voor de totstandkoming
van een luchthavensysteem. Noch het internationale luchtrecht (zoals neergelegd in het Verdrag
van Chicago en bilaterale luchtvaartovereenkomsten) noch het nationale recht (van Nederland)
bevatten bepalingen over de totstandkoming van een luchthavensysteem.
Europese regels dienen, zoals hieronder zal worden aangegeven, met nationale regels te worden
aangevuld. Het Europese recht omvat zowel regelgeving als “case law”, vooral van de
Commissie. We spreken in de rest van dit hoofdstuk van een luchthavensysteem als we het
hebben over een regulatoir luchthavensysteem op basis van EG recht (zie ook figuur 2.3).
4.1.1 De rol van beleid
Plannen voor de inrichting van een luchthavensysteem beginnen met beleid. Op grond van dat
beleid oordeelt een staat dat de inrichting van een luchthavensysteem kan bijdragen aan de
verkeerssituatie binnen een land door bijvoorbeeld maatregelen te nemen ter ontlasting van een
van de luchthavens, of om geluidshinder tegen te gaan. Dat beleid is nationaal, en niet Europees.
De Commissie heeft het belang van deze nationale dimensie in diverse hieronder te noemen
uitspraken ook erkend.
Zo had bijvoorbeeld Frankrijk in 1994 de volgende doelstellingen als nationaal luchthavenbeleid
verklaard:
- Parijs Charles de Gaulle: ‘gateway to Europe’ en de luchthaven voor transfer verkeer, en
- Parijs Orly: de ‘gateway to Paris’,
- Parijs Le Bourget: Business aviation.
Wanneer beleid - zoals hierboven in het geval van Frankrijk is aangeduid – in grote lijnen wordt
uitgevaardigd, dient in nationaal recht vorm te worden gegeven aan dat beleid. Zo kan nationaal
recht bepalen dat een verkeerssegment (bijvoorbeeld vrachtverkeer, eventueel vervoerd in
vliegtuigen met een bepaald minimum of maximum gewicht) op vastgestelde tijden van een
luchthaven die deel uitmaakt van een luchthavensysteem is uitgesloten van toegang tot die
luchthaven (onder de vastgestelde voorwaarden). Het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië en
Denemarken hebben zulke nationale regels. 31
Bij de opstelling van die nationale voorwaarden dient echter wel met een aantal normen te
worden rekening gehouden. Die zijn vooral Europeesrechtelijk van aard.
31 Deze zullen hieronder kort worden besproken.
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK