Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

128 minder pretentie, meer ambitiede 1,9 en 3 miljard euro. Zouden die projecten vervangen zijn door gecoördineerdebudgetsteun, dan zouden die kosten slechts 0,9 miljard euro zijn geweest(European Commission 2009d).Nog kostbaarder zijn de indirecte effecten: gefragmenteerde hulp is een aanslag opde toch al magere institutionele capaciteit van ontwikkelingslanden (Acharya et al.2003; Birdsall 2008; European Commission 2009d; Knack en Rahman 2008).Alleen al het aantal missies legt een groot beslag op de tijd en capaciteit van overheidssystemenen zuidelijke ngo’s. Het is dan ook begrijpelijk dat Tanzania gedurendede maanden dat de begroting wordt opgesteld, een missiestop kent. Schrijnendis dat de fragmentatie van hulp het grootst, en dus het meeste belastend,is voor de ontvangende landen met de geringste institutionele capaciteit (Kharas2007). Behalve de belasting draagt gefragmenteerde hulp ertoe bij dat het vooroverheden steeds moeilijker wordt om consistent, langdurig beleid te ontwikkelen;ngo’s, verticale fondsen, bilaterale donoren en internationale organisatieshebben allemaal verschillende wensen en eisen. En elk door donoren gefinancierdproject heeft weer een ander doel, met andere monitoring- en evaluatieregels.Al deze versnippering heeft bovendien een vernederend effect – ontwikkelingslandenmoeten wel erg vaak ‘dank je wel’ zeggen.De gefragmenteerde hulparchitectuur is een goed voorbeeld van de discrepantietussen micro- en macrorationaliteit. Hoewel alle betrokkenen het eigenlijk anderswillen en er geen gebrek is aan speeches en conferenties met oproepen om totmeer samenhang en samenwerking te komen, is het nettoresultaat van alle goedbedoeldeindividuele beslissingen geen overzichtelijke en efficiënte hulparchitectuur,maar een hulpdoolhof. Dat leidt tot een suboptimale inzet van hulpgelden.Elke donor hanteert zijn eigen criteria en prioriteiten voor het toekennen vanhulp, maar er is geen mechanisme of ‘onzichtbare hand’ die ervoor zorgt dat al dieindividuele beslissingen bij elkaar optellen tot optimale maatschappelijke effecten.Zo stelde de unctad vast dat er geen significante correlatie is tussen het inkomenper hoofd van de bevolking van een land en de hoeveelheid hulp per inwoner diehet krijgt, hoewel je zou verwachten dat landen die hulp het meest nodig hebben,meer krijgen. Donoren hebben de neiging om ‘F-jesvoetbal’ te spelen – ze zittenallemaal op een kluitje (zie ook oecd/dac 2009a).Een oplossing?Westerse landen hebben geprobeerd de versnippering tegen te gaan, maar tot opheden zonder veel succes. In maart 2005 beloofden 108 landen, 24 ontwikkelingsorganisatiesen twaalf organisaties uit de civil society via de Verklaring van Parijsdat ze vanaf heden de hulp zouden coördineren, dat ze tot een division of laborzouden komen en dat er per land leaddonors zouden worden aangewezen. Bovendienwerd afgesproken dat zoveel mogelijk hulp in de vorm van (sectorale)budgetsteun zal worden gegeven. De niet-bindende gedragscode van de eu stelt