Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

ontwikkelingshulp in een veranderende context25lingen nadien leren ons dat bescheidenheid gepast is. De val van de Muur is ookvooral achteraf door velen voorzien, net als de recente financiële crisis.… en interdependenties nemen toeWe zijn bovendien meer dan ooit met elkaar verbonden door problemen die nietmeer binnen de grenzen van één land op te lossen zijn en die bovendien met elkaarverweven raken. Klimaatverandering, Mexicaanse griep, financiële stabiliteit,biodiversiteit, terrorisme, migratie, waterschaarste, met uitsterven bedreigdevis – het zijn allemaal voorbeelden van mondiale kwesties die samenwerking overlandsgrenzen heen vereisen. Door deze sterke toename van grensoverschrijdendeinterdependenties heeft nationaal beleid steeds vaker gevolgen in andere landen,worden vragen en problemen op beleidsagenda’s frequenter gekleurd en beïnvloeddoor ontwikkelingen en activiteiten elders in de wereld, en heeft de overheid geenmonopolie meer op internationale relaties waarin bedrijven, niet-gouvernementeleorgnisaties (ngo’s) en individuele burgers ook een rol spelen. De beleidsagenda’svan rijke en zich ontwikkelende landen raken hierdoor op meer onderwerpenmet elkaar verbonden tot een ingewikkelde matrix van relaties en verbanden metnieuwe vragen en problemen zonder pasklare antwoorden (Bhargava 2006;Richard 2002).Televisie, internet en mobiele telefoon en de toename van toerisme – sinds 1950stijgt het aantal internationale aankomsten jaarlijks met 6,5 procent – maken dewereld kleiner en maken de immense verschillen in levenspeil en -omstandighedentussen en binnen arme en rijke landen voelbaarder. De toenemende internationaliseringvan handel, financiële stromen en – van elkaar losgekoppelde stadiavan – productie van goederen en diensten verbindt burgers, werkgevers, werknemers,consumenten en beleggers in verschillende landen verder met elkaar, of wedat willen of niet. De wereld telt inmiddels 82.000 transnationale ondernemingenmet 810.000 buitenlandse filialen, die samen ongeveer 77 miljoen mensen indienst hebben (meer dan tweemaal de totale arbeidskracht van Duitsland), eneenderde van de mondiale export van goederen en diensten voor hun rekeningnemen. In ontwikkelingslanden is de dynamiek onder deze bedrijven het grootst –slechts twintig bedrijven uit de top vijftig van emerging transnational corporationsstonden tien jaar geleden ook al op die lijst (unctad 1999, 2009c).Op termijn levert dat een geheel nieuwe internationale constellatie op. In Noorden Zuid zullen rassen, religies, levensstijlen, talen en culturen steeds meer doorelkaar gaan lopen. Paspoort, uiterlijk en territorium vallen steeds minder samen.Het gaat niet langer om multiculturele verbanden binnen samenlevingen, maarom multidimensionale verbanden tussen samenlevingen. De betekenis van denatiestaat neemt af nu allerlei beslissingen steeds meer elders worden genomen.De regiovorming in de wereld neemt snel toe – niet alleen in Europa ontstaat eenblok, maar dat geldt ook voor Noord-Amerika en Zuidoost-Azië, en ook in het