Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

50 minder pretentie, meer ambitiebeleidsmaatregelen van voedselexporterende landen als reactie op dreigendeinterne maatschappelijke onrust de wereldvoedselprijzen (fao 2008).Dat alles had grote schokken op de wereldvoedselmarkt tot gevolg. Het leidt erbovendien toe dat individuele landen als Zuid-Korea, China en Saoudi-Arabië, delaatste paar jaar hun voedselproductie veilig gaan stellen door grond te kopen inAfrika. Daar zijn ze begonnen om met groot materieel voedsel te verbouwen op(nu nog) zeer vruchtbare grond, waar oerwoud en bevolking voor moeten wijken.Er komt ook een strakkere regulering van voedselexport tot stand omdat landenmaar beperkte graanvoorraden aanhouden (Europa heeft bijvoorbeeld maar voortwee maanden graan in huis). Als de oogsten in China massaal mislukken en datland besluit om geen graan meer te exporteren en al zijn voedsel op de wereldmarktin te kopen, zou dat dermate grote prijsstijgingen opleveren dat menig landal zijn eigen voedsel vast zal moeten houden om binnenlandse onrust tevoorkomen. Dat alles voegt zich bij dreigende tekorten op het gebied van energie,water en kunstmest (fosfaat, het basisbestanddeel van kunstmest, is bij de huidigelandbouwproductie nog voor 125 jaar beschikbaar, maar wanneer we detoenemende vraag naar voedsel in acht nemen, is het naar schatting over zestigjaar al op (us Geological Survey 2009)).Om duurzaam stabiel en efficiënt de toekomstige wereldbevolking te kunnenvoeden, is het in ieders belang dat het juiste voedsel op de juiste manier op dejuiste plek verbouwd wordt, alleen dan kan gegarandeerd worden dat we methet huidige wereldwijde landbouwareaal op een nutriënt-, water- en energieefficiëntewijze voldoende voedsel kunnen produceren voor een bevolking van9,2 miljard mensen en tegelijkertijd biodiversiteit en milieu voldoende in hetvizier houden (Evans 2009; fao 2008; Fresco 2009; Rabbinge en Bindraban2005).Een sprekend voorbeeld is de verbouw van gewassen die relatief veel waterverbruiken per eenheid opbrengst in waterschaarse gebieden. Zo kost deproductie van één kilo tarwe duizend liter water en is het vanuit het oogpunt vanwaterefficiëntie gezien vreemd dat waterschaarse landen als Tunesië enKazachstan of droge gebieden in China, zo’n goedkoop en waterinefficiëntbulkgewas produceren om te exporteren naar landen waar water in overvloedaanwezig is zoals Canada of Nederland. (Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld katoen,weliswaar geen voedselgewas, maar wel afhankelijk van veel water.) Vanuit hetperspectief van hulpbronnen is het beter dat Tunesië zich richt op de verbouw vanhoogwaardige droogteresistente cashcrops als olijven of oliezaden en zijn graanimporteert uit waterrijkere gebieden in Noord-Amerika. In termen van water datnodig is om één eenheid graan of katoen te produceren, exporteert hetwaterschaarse Kazachstan jaarlijks vijf kubieke kilometer aan ‘virtueel’ waterverpakt in zijn exportgewassen, en importeert het nauwelijks virtueel water.