Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

eder zijn: voorbij hulp kijken231president te laten vallen, al is daar uiteindelijk om pragmatische redenen niet voorgekozen. Coherentiebeleid is daar nu binnen het ministerie van BuitenlandseZaken gepositioneerd, net als in Nederland, maar over de vraag of dat een wijsbesluit was, verschillen de meningen nog steeds. Een coördinerende rol voor depremier past goed bij de toegenomen rol die regeringsleiders hebben ininternationale fora en meer algemeen bij het thematiseren van mondiale kwesties.Een minister-president kan echter bezwaarlijk alle grote, mondiale vraagstukkendirect voor zijn of haar rekening nemen. Dat coherentiebeleid alleen serieus vande grond komt als het hoog op de politieke agenda staat, is duidelijk. Op de vraaghoe dat het beste georganiseerd kan worden, zijn echter geen pasklareantwoorden.Coördinatie en bruggenhoofdenOm handen en voeten te geven aan coherentiebeleid is een adequate architectuurnodig. Vereisten hiervoor zijn transparantie en flexibiliteit. Van belang zijn demogelijkheid tot snelle aanpassingen aan gewijzigde verhoudingen, het vermogenincoherenties te signaleren, en een cultuur waarin sectoren samenwerken, metelkaar in dialoog gaan en geschillen oplossen in plaats van uitvechten. Dat kanverschillende vormen aannemen. In Finland is één minister verantwoordelijkvoor zowel handel als ontwikkeling. Sommige landen experimenteren metgemeenschappelijke directies, zoals het Verenigd Koninkrijk waar een gemeenschappelijkedirectie van het ministerie voor Handel en het ministerie vanOntwikkelingssamenwerking zich buigt over het handelsbeleid en de Britse inzetin de Doha-onderhandelingen van de wto (International DevelopmentCommittee 2007, 2008), terwijl een stabilisation unit de inspanningen van deministeries van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Defensierond landen als Irak en Afghanistan vormgeeft. En de Zweden, die internationaalhet voortouw hebben genomen met een integrale benadering van mondialeontwikkeling, zoeken hun heil in whole of government approaches, waarin desamenhang van het overheidsbeleid een algehele regeringsverantwoordelijkheidis. Ook de Noren hebben daarmee een start gemaakt. De Europese Commissie wilinmiddels eveneens naar een whole-of-the-Union benadering, maar wat datconcreet betekent, is nog niet erg duidelijk (Anten et al. 2008; Carbone 2008;European Commission 2009b, 2009c; ibo 2003; oecd/dac 2008b; oecd 2009).In Nederland is het coherentiebeleid voortvarend opgepakt door een kleineeenheid op het ministerie van Buitenlandse Zaken, maar er zijn grenzen aan watzes mensen, hoe toegewijd ook, kunnen doen om het rijksbeleid coherenter temaken met het ontwikkelingsbeleid. Voor de komende tijd ligt het voor de handom contactpunten of coherentie-eenheden op andere departementen op te zetten,die kennis kunnen opbouwen en issues kunnen signaleren. Een coördinerende rolzou daarbij weggelegd zijn voor een unit met meer menskracht op BuitenlandseZaken, die via de bewindspersoon voor ontwikkelingssamenwerking ook direct