Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

de rol van andere betrokkenen261dan in dorre aarde. Daarom sturen migranten het geld ook liever naar de stad dannaar het (armere) platteland (Adepoju et al. 2008; De Haas 2007; Faist 2008;Mazzucato 2008; Skeldon 2009; World Bank 2006).Het geld van migranten leidt dus niet per se tot ontwikkeling, maar migrantenzetten wel aan tot ontwikkeling langs twee andere wegen. Zij functioneren vaakals bruggenbouwers in mondiale kennisnetwerken en zijn vaak goed in staat om inde internationale arena kennis te vinden die lokale kennishiaten kan vullen (Saxenianen Sabel 2008). Zuid-Korea is bijvoorbeeld via diasporanetwerken in staatgeweest technologische kennis binnen te halen, en Indiase ondernemingen in dedienstensector hebben veel baat gehad bij goede contacten met vrienden en familieledenbij Amerikaanse bedrijven (Kuznetsov 2006). Daar komt bij dat migrantenvaak ook aansturen op institutionele hervormingen in hun ‘thuisland’. Vaakpromoten mensen in de diaspora specifieke waarden als accountability, democratisering,transparantie en verantwoordelijkheid. Dit is het sterkst bij transnationalemigranten die niet alleen geld aan hun familieleden overmaken, maar ookinvesteren in bedrijven in het land van herkomst. Veel banksystemen zijn verbeterdonder druk van ondernemende migranten en in India heeft de transnationaleit-branch vooral op lokaal politiek niveau transparantie en goede regelgeving afgedwongen(Global Commission on International Migration 2005; undp 2009;World Bank 2006). Soms hebben mensen in een diaspora overigens een negatiefeffect op ontwikkeling (Kapur 2007). Met hun geld en ideeën kunnen ze conflict -haarden in stand houden – denk aan de rol van Israeli, Palestijnen, Ieren en deTamil Tijgers in het buitenland. Omdat ze niet zelf de kosten van het conflicthoeven te dragen, zoeken mensen in de diaspora soms gemakkelijker de confrontatiedan de mensen in het land zelf – ze worden dan ook wel ‘the nursery ofnationalism’ genoemd (Faist 2008).Migratie wordt inmiddels overwegend als bevorderlijk voor ontwikkeling gezien.Lange tijd was dat anders en werd migratie gelijkgesteld aan braindrain. Dit isechter slechts een probleem in een klein aantal landen zoals Malawi en Zambia, enook in Suriname. Voor de meerderheid van de grote arbeidexporterende landengaat het om minder dan tien procent van de hoogopgeleide bevolking, een percentagedat vergelijkbaar is met het aantal Britten en Amerikanen dat elders werkt (DeHaas 2007; Skeldon 2009). Een groter probleem is dat er braindrain is in specifiekesectoren, met name in de gezondheidszorg. Schattingen zijn dat zo’n twaalfprocent van de in India getrainde artsen in het Verenigd Koninkrijk werkt, inGhana blijft slechts eenderde van de daar opgeleide artsen in het land, en de helftvan de Zuid-Afrikaanse afgestudeerde artsen is vertrokken (World Bank 2006). Indiezelfde landen is de werkloosheid onder academici vaak hoog, en weinigen vanhen willen in de gezondheidszorg werken omdat de arbeidsomstandigheden daarslecht zijn. Braindrain is dus eerder een symptoom dan een oorzaak van falendesystemen (De Haas 2007; Skeldon 2009; undp 2009).