Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

168 minder pretentie, meer ambitienaar rijkere landen migreren. Als ontwikkelingslanden zich ontwikkelen, zal ditvooralsnog dan ook eerder leiden tot meer dan tot minder migratie naar hetWesten (Adepoju et al. 2008; Faist 2008; De Haas 2007; Skeldon 2009; undp2009). Pas in een volgende fase, wanneer de verwachtingen over de kansen in hetthuisland stevig gegroeid zijn, treedt er weer migratie terug op. Zo keerden veelGrieken en Italianen die in de jaren vijftig naar Nederland waren gekomen, vijftienjaar later terug; een vergelijkbaar proces lijkt de laatste jaren op te treden bij jongvolwassenNederlanders van Turkse afkomst.Zo is ook het argument dat ontwikkelingshulp bijdraagt aan de bestrijding vanterrorisme twijfelachtig. Het moge zo zijn dat extreme armoede er aan kan bijdragendat terroristen niet eenvoudig te lokaliseren te zijn, maar dat heeft eerder temaken met het ontbreken van een goed overheidsapparaat dan met een causale rolvan armoede. Armoede zelf is zelden de primaire aanjager van terrorisme, of zelfsmaar van opstand. Onderzoek laat zien dat het recente terrorisme zijn wortelsheeft in een beleving van achterstelling die eerder sociaal-cultureel dan economischis (Burke 2007; Rashid 2006). De leiders hebben dan ook meestal eenmiddenklasseachtergrond – Osama bin Laden komt zelfs uit de elite van Saoedi-Arabië. Dat was overigens niet anders bij de vele revoluties die Europa in de afgelopeneeuwen kende.Ontwikkelingshulp zal dan ook weinig betekenen in het tegengaan van migratiestromenof van terrorisme, althans op korte termijn. De belangen van Nederlandreiken echter verder. Zo heeft Nederland – met zijn open economie – bijvoorbeeldeconomisch belang bij een goed functionerende wereldmarkt. Afrika zou optermijn een interessante afzetmarkt kunnen vormen en is al een belangrijke leveranciervan grondstoffen. De meest wezenlijke belangen van Nederland gaanechter verder. Op korte termijn liggen die bij het maken van afspraken overklimaatdoelstellingen, op iets langere termijn bij het mondiaal beheren van energieen voedsel, en op nog langere termijn bij een stabiele wereldorde. Klimaatdoelstellingenzijn immers niet te realiseren zonder landen uit het Zuiden en ook energieen voedsel zullen onontkoombaar op de internationale agenda verschijnen.Het energievraagstuk wordt nu nog besproken in termen van de milieubelasting,maar zal al vlug ook in het teken van schaarste staan. Voedsel kan de aarde in theorievoorlopig voldoende voortbrengen, maar dat vergt dan wel een veel zorgvuldigeremondiale coördinatie. Waterschaarste, biodiversiteit en het gebruik vanschaarser wordende grondstoffen zijn, ten slotte, al evenzeer steeds nadrukkelijkerinternationale aangelegenheden aan het worden.Op nog langere termijn wordt de wereldorde zelf precair. De wereld wordt zoveeldrukker en rijker dat samenleven onder veel scherpere condities plaats zal moetenvinden. Leefden in 1950 nog 2,5 miljard mensen op de wereld, in 2050 zijn dat ernaar verwachting 9,2 miljard, bijna vier keer zoveel. En die mensen zijn, als de