Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

254 minder pretentie, meer ambitie1,7 op een schaal van 10 scoren voor het leveren van informatie over huntoeleveringsketen.Overheid: inzicht, opsporing en initiëren van partnerschappenWelke rol heeft de overheid als het gaat om mvo? Het aandringen op en faciliterenvan soft law kan een taak van de overheid worden als het bedrijfsleven daarintekortschiet. Zo heeft de Engelse overheid het Extractive Industry TransparencyInitiative (eiti) geïnitieerd, samen met het bedrijfsleven en ngo’s, dat beoogt tevoorkomen dat grondstoffen uit Afrika illegaal in de handel worden gebracht. Deoverheid kan er daarnaast op toezien dat bedrijven zich aan de wet houden en zouin dat kader bijvoorbeeld meer werk kunnen maken van het opsporen van illegalekapitaaltransacties. Dit probleem verdient met spoed meer aandacht en actie nu debewijzen zich opstapelen dat ontwikkelingslanden gigantische schade oplopendoor illegale financiële stromen, belastingontduiking, en het gebruik van ‘creatieve’transferprijzen binnen multinationals (Ministerie van Buitenlandse Zaken2006, 2008, 2009e). Een door de Noorse regering ingestelde Commission onCapital Flight from Developing Countries (2009) doet in haar rapport aan de(Noorse) regering de interessante aanbeveling te onderzoeken of het mogelijk ismultinationals te verplichten in hun jaarverslagen uitgebreider te rapporterenvoor elk land waarin zij actief zijn over de omvang van de activiteiten, het aantalpersoneelsleden, en de betaalde belasting als percentage van de belastbare winst.Daar kunnen maatschappelijk verantwoorde bedrijven overigens ook zelf direct almee beginnen zonder af te wachten of de overheid inderdaad met wet- en regelgevingkomt, aldus deze commissie.Mogelijk gaan de recente besluiten van de g20 om vanaf maart 2010 indien nodig inactie te komen tegen belastingparadijzen het een en ander ten gunste van ontwikkelingslandenveranderen. Wel blijft het een gemiste kans dat niet tegelijk ‘meegenomen’is dat er transparantie moet komen over de bankrekeningen die onderandere Afrikaanse leiders aanhouden in Zwitserland en andere landen met eenbankgeheim – dat zou tot de nodige dynamiek binnen diverse Afrikaanse landenhebben kunnen leiden. Transparency International houdt het erop dat Afrikaanseelites zo’n 700 miljard dollar elders aanhouden (Glennie 2008) en ook AcquaahGaissie (2006) komt tot een schatting in die orde van grootte. Alleen al Nigeria’sEconomic and Financial Crimes Commission heeft sinds 2003 meer dan vijf miljarddollar teruggehaald en 82 mensen veroordeeld. Dat was het topje van de ijsberg enkostte veel moeite: Zwitserse banken hebben pas na veel druk het meeste geldterugbetaald dat Abacha, dictator in Nigeria, in de jaren negentig, gestolen had.De minimale eis die aan bedrijven gesteld kan worden is dat ze transparant zijn enzich houden aan de wetten van de landen waar ze werken. Daarnaast kunnen overhedenproberen ondernemingen te betrekken bij ontwikkelingsdoelstellingen.Sinds de World Summit on Sustainable Development in Johannesburg (2002) is