Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

ontwikkeling begrijpen75van functionerende instituties – dat maakte het mogelijk dat India zich, na deburgeroorlog van 1947 relatief rustig kon ontwikkelen, aanvankelijk met een zeerbeperkte groei, en vanaf 1990 met een substantiële groei. Tot op zekere hoogtegeldt hetzelfde voor Nederlands-Indië. De Franse ex-koloniën erfden een elitairderonderwijssysteem dan de Britse ex-koloniën, en ook dat had effect op hun groeimogelijkheden(Bolt en Bezemer 2009). Dat alles neemt niet weg dat de ontwikkelingvan landen door meer bepaald wordt dan de koloniale fundamenten; Ivoorkustkende een redelijke startsituatie, maar de overheid stortte er toch ineen,terwijl Mali zijn onafhankelijkheid inging met bijna niets, maar voorzichtig aantoch vooruit aan het komen is.De staten dragen overigens ook de sporen van hun postkoloniale geschiedenis.Militaire structuren vormden vaak een bodem waarop ook andere instituties aldan niet van de grond konden komen. De nadrukkelijke aanwezigheid van militairenin de opbouw van een land heeft overigens niet alleen negatieve effectengehad: soms leidde het ook tot efficiënte staatssystemen die ingezet kondenworden voor het algemeen belang. Wellicht het meest sprekende voorbeeld is welhet feit dat Vietnam binnen tien jaar het aantal mensen met malaria wist teverminderen tot onder het niveau van Frankrijk. Het land moest daartoe in iederklein dorp niet alleen malarianetten distribueren, maar ook zorgen dat ze gebruiktwerden en verder zieken opsporen en behandelen. Met een oorlog achter de rugwas de Vietnamese overheid daarin veel effectiever dan dat de Fransen zijn in hetvoorlichten van hun landgenoten die naar de tropen op vakantie gaan.DifferentiatieDe developmental state is een specifieke variant binnen een breder keur aanprocessen van staatsvorming binnen ontwikkelingslanden. De neiging bestaatsoms om alle Zuidoost-Aziatische staten developmental states te noemen, maardan wordt het begrip wel erg losjes gebruikt. De klassieke developmental states(Zuid-Korea, Taiwan, Singapore en Hongkong) vormen de uitersten op een schaal:ze worden gekenmerkt door een zeer lage mate van persoonlijke begunstiging vande politici en de ambtenaren. Dat hielp duidelijk bij het tot stand brengen vangroei, maar het was er geen voorwaarde voor. Andere Zuidoost-Aziatische landendie ook sterk op ontwikkeling waren gericht, kenden veel meer neopatrimonialeelementen. Dat gold bijvoorbeeld voor de Filipijnen onder Marcos en voor Indonesiëonder Suharto – daarom werden ze soms aangeduid als booty capitalist statesof crony capitalist states. Die begrippen passen weer minder bij China en Vietnam,die in dat opzicht dichter in de buurt van de klassieke developmental stateskomen; ze kennen wel vormen van nepotisme en persoonlijke begunstiging, maarhet informele selectieproces van de elites heeft ook duidelijke meritocratischeelementen. Neopatrimoniale elementen zijn op hun beurt terug te vinden in deJapanse samenleving, al hebben de persoonlijke banden hier meer betrekking opcarrièrekansen en onderlinge betrokkenheid dan op persoonlijke verrijking.