Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

ontwikkeling begrijpen73is het onderscheid dat Khan (2007) maakt tussen market-enhancing strategies engrowth-enhancing strategies relevant. De eerste strategie bestaat vooral uit hetliberaliseren van markten. Dat is inmiddels in Afrika een veelgebruikte strategie –landen als Uganda, Kenia, Tanzania en Ethiopië hebben het idee dat het toelatenvan buitenlandse investeerders (analoog aan China in de jaren negentig, en op hetAfrikaanse continent aan Tunesië een decennium geleden) het antwoord is op hungroeiambities. Nieuwe investeerders wordt een breed pakket van faciliteiten in hetvooruitzicht gesteld – een soort one-stop-shop voor ondernemers. Het achterliggendeidee is dat groei dan vanzelf wel zal komen. Daartegenover staat eengerichte groeistrategie: daarbij zijn de investeringen meer gericht op technologischeinnovatie(capaciteit), op de totstandkoming van een goed opgeleide en hardwerkendearbeiders- en managementklasse, op het creëren van maatschappelijkerust en op de ontwikkeling van een sectorale aanpak – industriebeleid in de klassiekebetekenis. De instrumenten daarvoor vallen voor een deel samen met die vaneen liberaliseringsprogramma, maar zijn voor een deel ook verschillend. Hierinschuilt ook een belangrijk verschil in de aanpak van China en India: beide zijnvanaf begin jaren tachtig bezig om hun markten te openen, maar de Chinezenslagen er beter in om hun middelen te besteden aan specifieke groeisectoren en omhet aantrekkelijk te maken voor buitenlandse investeerders om geavanceerde technologiebinnen te brengen – handelingen die typisch passen bij een growth-enhancingstrategy. Vergelijk ook de meeste landen in Latijns-Amerika en binnen Aziëde Filipijnen: die landen gingen nog verder op het pad van marktliberalisatie,inclusief het openen van hun kapitaalrekening, maar kenden geen specifiekegroeistrategie, met een beperkte groei als resultaat.3.3.2 antecedenten en variëteitDe Aziatische tijgers spreken tot de verbeelding. Hun succes is ook veelvuldigbeschreven en het belang van de staat voor dat succes wordt steeds meer erkend(Chang 2007; Wade 1990). De vraag is in welke mate dit ontwikkelingsmodel desleutel is voor alle ontwikkelingslanden. Langs verschillende lijnen is de theorievormingdaarover inmiddels verder ontwikkeld (Migdal 2001). Zo is duidelijkgeworden dat de ontwikkelingen na de onafhankelijkheid in een land tot op grotehoogte hun grondpatronen vinden in de wijze waarop de kolonisatie vorm heeftgekregen. In het bijzonder het kolonialisme van de eerste helft van de twintigsteeeuw bepaalde de instituties die op hun beurt de economieën vormden die in detweede helft van de twintigste eeuw ontstonden (Bruhn en Gallego 2008). Deontwikkeling van ontwikkelingslanden is in dat opzicht padafhankelijk, net zogoed als westerse verzorgingsstaten dat zijn. Laten we die belangrijke les korttoelichten.Het standaardvoorbeeld van een developmental state is Zuid-Korea. In analytischezin is het beter om hier in navolging van Kohli (2004) van een cohesive-capitalist