Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

ontwikkeling begrijpen71ters in 1957 en 1963), richten hun overheden zich van het begin af aan op ontwikkelingvan de infrastructuur. Aanvankelijk voeren de Aziatische tijgers allemaaleen politiek van importsubstitutie; ze beschermen hun eigen industrieën doortariefbepalingen, en daarmee ontwikkelen ze hun economische sector. Vanafhalverwege de jaren zestig komt een ommezwaai. Mede als reactie op de dalendeomvang van de Amerikaanse hulp gaan ze zich richten op arbeidsintensieveproductie voor de externe markt. Dat gaat in golven. De eerste generatie wordtgevormd door Zuid-Korea, Taiwan, Singapore en Hongkong die vanaf middenjaren zestig gaan produceren wat in Japan niet langer kosteneffectief is. Ze schuivenal snel de ladder op (Zuid-Korea is het mooiste voorbeeld: het is in eersteinstantie bekend om zijn productie van staal, dan van grote schepen, dan vanauto’s, dan van huishoudelektronica, en inmiddels van geavanceerde satellietapparatuur).In de tweede golf nemen Maleisië, Thailand en Indonesië de onderkantvan de markt over. Inmiddels sluiten in die landen de sweat shops in grotengetale en beklimmen zij de ladder. In een derde golf neemt China, en iets laterVietnam, die onderkant over. Het valt te verwachten dat deze positie over enigetijd wordt overgenomen door India (dat op dit moment een gedeelte van zijn groeijuist aan de bovenkant van de markt realiseert, maar weet dat dat geen houdbaargroeimodel is, omdat het een te weinig arbeidsintensieve bedrijfstak is: slechts0,25 procent van de Indiase beroepsbevolking is werkzaam in de ict); er zijn ooktekenen dat Bangladesh zal volgen.De economische ontwikkeling die mede door de sterk sturende staat vorm kankrijgen, vertaalt zich gaandeweg op politiek en sociaal vlak. De Aziatische landengaven aanvankelijk relatief weinig uit aan herverdeling (Haggard en Kaufman2008). Sterker nog, in bepaalde periodes van hun opbouw kenden de Aziatischetijgers de facto een degressief belastingregime, waarmee de elites extra profiteerdenvan groei. De meesten legden al vroeg het accent op volledige instroom in hetprimair onderwijs, gevolgd door een snelle uitbreiding van het secundair onderwijs– waarbij een heel hoog percentage leerlingen ook de eindstreep haalde. In dejaren tachtig, als de groei van de middenklasse serieuze vormen begint aan tenemen, ontstaat vervolgens een periode van democratisering en herverdeling vaninkomsten. Het begin van de democratische omwenteling van Oost-Aziatischelanden ligt in 1986 als in de Filipijnen president Marcos verdreven wordt. Zuid-Korea, Thailand en Taiwan volgen allemaal op hun manier – Maleisië en Singaporemaken nog de minste voortgang, al kennen hun politieke systemen inmiddels ookduidelijk competitieve elementen. Politici hebben ook volop profileringsmogelijkheden:juist de relatieve afwezigheid van sociale voorzieningen maakt dat er nogveel beloofd kan worden, zeker in een periode van aanhoudende economischegroei. Zelfs de forse financiële crisis van 1997 verandert niets wezenlijks aan ditproces – in tegenstelling tot de crisis in Latijns-Amerika in de jaren tachtig, waarvande effecten meer dan tien jaar later nog merkbaar waren.