Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

206 minder pretentie, meer ambitiefirma’s die voedsel verpakken of bewerken of die afzetmarkten bedienen, en lokaleboerenorganisaties zijn evenzeer relevante partners. Om met hen samen tewerken kan het essentieel zijn te weten hoe corporaties te organiseren of verzekeringssystemenop te zetten. En wie van klassiek landbouwbeleid over wil stappenop een de value-chain-benadering dient kennis van de afzetmarkt te generen dievoor boeren bruikbaar is als vertrekpunt voor de vraag wat te produceren.(oecd/dac 2009c). Het is, kortom, zaak om de keten in zijn volle omvang tebenaderen, of in ieder geval een beredeneerd deel ervan.Professionele ontwikkelingshulp betekent daarom niet alleen – of zelfs steedsminder – het geven van financiële hulp, maar vergt diepgaande expertise enlangdurige betrokkenheid bij lokale actoren. Dat is wat ontwikkelingslandenook steeds meer van donoren zullen vragen, zeker de midden-inkomenslanden.De Inter-American Development Bank heeft daarom onlangs een paar honderdmensen met kennis over leningen vervangen door deskundigen die weten hoegrote programma’s georganiseerd moeten worden. Het geld, zo was deredenering, is ook op de internationale kapitaalmarkt te halen, al is dat met definanciële crisis moeilijker geworden. De achterliggende gedacht is dat het voordonoren verstandig is om een klein financieel aandeel te hebben in groteprojecten en daar verder deskundigen op in te zetten. Zo geven ze immers eenkwaliteitskeurmerk af dat private financiers over de brug haalt om ook in testappen. De verschuiving in de richting van het zoeken naar deskundigheid is ookbij lage-inkomenslanden merkbaar. Zo is China niet meer geïnteresseerd in gelduit het Westen, maar in kennisuitwisseling en de begeleiding van pilot projectenop het terrein van institutionele veranderingen; het wil bijvoorbeeld leren over devoor- en nadelen van het Nederlandse kadastrale stelsel (Ho 2009). Ook in landenals Uganda of Ethiopië is men steeds meer geïnteresseerd in bijdragen waarin geldgekoppeld wordt aan deskundigheid.Dat alles staat en valt met het vermogen om relaties te beheren, binnen hetontvangende land, en binnen Nederland. De opdracht wordt eerder om op hetjuiste moment de juiste partijen erbij te halen dan om alles zelf uit te voeren. Desituatie in het ontvangende land moet daarbij uitgangspunt zijn. Echter, daarmoet in ‘Den Haag’ ruimte voor gemaakt worden. Tot nu toe zijn er nog maar ergweinig allianties voor ontwikkeling aangegaan binnen en tussen ministeries. Deministeries van Buitenlandse Zaken en Landbouw kwamen in 2008 met eengemeenschappelijke nota over de versterking van de landbouw in ontwikkelingslanden.Daarin wordt een allereerste begin gemaakt in het samenbrengen vanverschillende initiatieven (zowel oda als non-oda) – van partnerschappen rondvoedsel en ecosystemen in Zuid-Afrika en Mozambique tot nieuwe landbouwverzekeringen.Dat is een veelbelovend begin. Programmatisch samenwerkentussen andere ministeries blijkt lastiger. Een gemeenschappelijk programmarond hoger onderwijs tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en het