Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

ontwikkelingshulp vormgeven141heruitvinden van de samenleving, de economie en de staat. “Skipping straight toWeber”, noemen Pritcett en Woolcock (2008) deze irreële verwachtingen. Hetwordt steeds duidelijker dat het verplaatsen (laat staan van buitenaf opleggen) vanbestuursidealen als democratie of transparantie, een bijna onmogelijke opgave is –in ieder geval op de korte termijn.Fragiele statenHet idee dat de sleutel voor ontwikkeling ligt in het tot stand brengen van goedbestuur kreeg een impuls uit nog een andere hoek toen na het einde van de KoudeOorlog allerlei gewelddadige interne conflicten die ontstonden – of beter gezegduitgroeiden, want ze sluimerden meestal al lang. Welke handelingsrepertoires denieuwe situatie vereiste, was niet meteen duidelijk. Deze oorlogen, vaak burgeroorlogen,vroegen om een andere aanpak, zowel van militairen die nog sterkwaren ingericht op veroveringsoorlogen, als van de wereld van ontwikkelingshulp.Het werd snel duidelijk dat het palet aan interventiemogelijkheden veelbreder moest zijn dan het standaardinstrumentarium. Hoe moest er bijvoorbeeldrust gebracht worden direct na afloop van militaire interventies? Het belang vanSecurity Sector Reform werd snel erkend, maar er bestond nauwelijks eenadequate structuur voor. Er werden wel richtlijnen voor ontwikkeld, zoals die vande oeso, die het thema relatief vroeg heeft opgepakt, maar er bestond geeninternationale organisatie die voldoende toegerust was om adequaat vorm tegeven aan de opbouw in postconflictsituaties. Met vallen en opstaan leerde dewesterse hulpgemeenschap dan ook hoe verstandig geïntervenieerd kan wordenin postconflictgebieden, met de nodige successen, zoals in Cambodja en SierraLeone (Manor 2007).De ervaringen die zo werden opgedaan werden gebundeld in studies over wat‘fragiele staten’ ging heten. Dat leidde tot interessante inzichten, want de verschillendevn-vredesoperaties lieten zich relatief goed evalueren en vergelijken (ziebijvoorbeeld Paris 2004 en Voorhoeve 2008). Tegelijkertijd voltrok zich eenherkenbaar mechanisme: het redeneren in termen van fragiele staten werd omgevormdtot een receptuur die geacht werd in alle situaties toepasbaar te zijn.Zo steeg allereerst het aantal landen dat fragiele staat genoemd werd. Het ging alsnel niet meer alleen om de postconflictlanden, maar om bijna alle landen waarvan,in de definitie van het Britse Department for International Development(dfid), de overheid niet in staat was om te leveren wat haar burgers willen – dfidkomt dan ook tot 46 fragiele staten. Deze vormen een brede range: er horen landenbij waar eigenlijk geen adequate staat is, zoals in de Democratische RepubliekCongo of Somalië; landen waar de overheid niet in alle delen van het land feitelijkeaanwezigheid heeft, zoals Uganda dat in het noorden te maken heeft met hetbevrijdingsleger van de Heer; maar ook landen met een federale structuur waarinveel is gedecentraliseerd naar regio’s, zoals Nigeria; en landen waar de overheid