Minder pretentie, meer ambitie - Oapen

de opgave voor de toekomst173‘palliatieve’ vormen van hulp. Hulp is steeds meer in het teken komen te staanvan het streven naar aansprekende resultaten die het goed doen in de media. Datleidde tot een sterke concentratie op de sociale sectoren. Gerichte ontwikkelings -strategieën ontbreken te vaak. Die zijn ook moeilijk te ontwerpen in een tijdwaarin de nadruk ligt op aansprekende resultaten en waarin politieke successensnel geboekt moeten worden. En andere blik is echter nodig. Die veronderstelteen breuk met een aantal van de historisch gegroeide mantra’s vanontwikkelingssamenwerking: het primaat van armoedebestrijding, de directefocus op de allerarmsten, en het sterke geloof in het belang van investeren invoorzieningen als drinkwater, basisonderwijs en gezondheidszorg.Dat een duidelijker accent gelegd moet worden op ontwikkeling en mondialethema’s wil niet zeggen dat directe armoedebestrijding geen bestaansrecht heeft.De keuze tussen doelen van ontwikkelingshulp is echter altijd ook een keustussen het hier en nu en de toekomst (Barder 2009a). Armoedebestrijding gaatover zaken die nu zichtbaar zijn, ontwikkeling over mogelijkheden voor detoekomst. Het maken van afwegingen tussen acute noden en toekomstige mogelijkheden,is een wezenskenmerk van politieke systemen. Alle regeringen moetenafwegingen maken tussen belangen van de huidige bevolking en belangen vantoekomstige generaties. Dat is zoeken naar een balans. De ervaring leert dat in demeeste ontwikkelingslanden de politieke praktijk vaak leidt tot een keuze voor hetnu verdelen van de (weinige) beschikbare middelen onder diverse behoeftigebevolkingsgroepen, en dat langetermijnontwikkeling dan op de tweede plaatskomt – maar hetzelfde kan overigens gezegd worden van veel westerse landen.Neopatrimoniale structuren dragen bij aan de tendens het heden voorop te stellen.Ontwikkeling zal dan ook altijd min of meer bevochten moeten worden op eenpraktijk die eerder neigt naar het inzetten van middelen voor (her)verdeling overde nu aanwezige mensen. Overigens is het verlenen van prioriteit aan verdelingsoms niet alleen politiek opportuun, maar ook functioneel. Verdeling draagtimmers bij aan het bewaren van sociale stabiliteit, een doel dat op zichzelf vanbelang is om op termijn ontwikkeling mogelijk te maken. Bovendien is (te) groteongelijkheid op zichzelf slecht voor economische groei en niet bevorderlijk voorontwikkeling (Nissanke en Thorbecke 2006).6.2.1 voorbij de armoedebestrijdingHoe moreel verdedigbaar en politiek begrijpelijk armoedebestrijding ook is, hetzou niet het enige of primaire doel moeten zijn van ontwikkelingshulp. Het accentvoor ontwikkelingshulp van overheidswege behoort te liggen op het vergrotenvan de ontwikkelingsmogelijkheden van landen en regio’s. Banengroei voor hetvergroten van bestaansmogelijkheden en inclusieve groei worden dan belangrijkeparameters in het ontwikkelingsbeleid, evenals de versterking van specifiekeeconomische sectoren, de diversificatie van de economie, de kwaliteit van institu-