1 - principio.qxd

111 calorímetro
calicreinóxeno s.m. Profermento, precursor da calicreína,
presente normalmente no sangue e en moitos
tecidos dotados dun sistema de microcirculación ben
desenvolvido, como o intestino delgado.
calículo s.m. Parte ou órgano en forma de copa ou cáliz.
// C. gustativo. Papila gustativa. / C. oftálmico. Vesícula
óptica do embrión.
caliectasia s.f. Dilatación dos cálices renais.
caliemia s.f. Potasemia. Presencia de potasio no sangue.
calinoplastia s.f. Corrección de defectos da boca e os
labios, especialmente por cirurxía plástica do ángulo da
boca.
caliopenia s.f. Estado de insuficiencia de potasio no organismo.
caliorrafia s.f. 1. Sutura dun cáliz. 2. Cirurxía reconstructiva
dun cáliz dilatado ou obstruído para mellora-la
drenaxe urinaria que pode requiri-la combinación de
dous ou máis cálices ou o movemento de toda a mucosa
da pelve para reconstruí-lo sistema de drenaxe calicial.
calismo s.m. Potasismo.
calista s. Pedicuro.
calite s.f. Osteíte crónica nos calos de fracturas antigas.
caliúria s.f. Eliminación de potasio pola urina.
cáliz s.m. Órgano ou cavidade en forma de flor ou funil,
especialmente calquera dos infundíbulos maiores ou
menores da pelve do ril onde se proxectan os orificios das
pirámides.
calleiro s.m. 1. Cerebro. 2. Dor forte dos riles. // Mal do
c. Insolación.
callo s.m. Materia contida na calleira dos ruminantes,
especialmente mentres aínda maman, e que se emprega
para calla-lo leite.
callón s.m. Coágulo de leite, sangue ou outro líquido.
calmante adx. 1. Que alivia a excitación, irritación ou
dor. // s.m. 2. Calquera medio ou axente químico con esta
acción. Tamén se di lenitivo, sedante, analxésico.
calmetización s.f. Vacinación polo BCG.
calo s.m. 1. Endurecemento circunscrito da pel e hipertrofia
da capa córnea debida á fricción, presión ou outra
irritación, que se forma nos dedos das mans e dos pés. 2.
Exsudado plástico ó redor dos fragmentos dun óso roto,
que cumpre o traballo de reparación e constitúe logo a
cicatriz.
calomanía s.f. Crenza ilusoria sobre a propia beleza
persoal.
calomel s.m. HgCl, coñecido como cloruro mercurioso,
monocloruro de mercurio, protocloruro de mercurio ou
subcloruro de mercurio, po branco, insoluble, insípido
que se emprega como antiséptico intestinal e laxante.
Tamén se di calomelanos ó vapor, mercurio doce.
calona s.f. Autacoide de acción deprimente ou inhibidora,
contraria á hormona. Tamén se di coliona.
calopsia s.f. Ilusión que fai ve-los obxectos máis belos do
que realmente son.
calor s.f. 1. Forma de enerxía cinética dos átomos comunicable
dun corpo a outro. 2. Sensación producida pola
proximidade do lume ou dun obxecto incandescente. 3.
Un dos catro signos da inflamación enunciados por
Celsius. // C. animal. A que produce a economía para
resisti-las influencias da temperatura ambiente, calorificación.
/ C. atómica. Cantidade de calor necesaria para
eleva-la temperatura dun átomo de 0ºC a 1ºC. / C.
conductiva ou de conducción. A transmitida por
contacto directo. / C. convectiva. A transportada por un
medio quente. / C. de cristalización. Cantidade de calor
liberada ou absorbida por mol cando unha substancia
pasa ó estado cristalino. / C. específica. Para cada substancia,
a cantidade de calor (calorías) necesaria para
elevar 1º C a temperatura dunha unidade de peso. / C.
molecular. Producto do peso molecular dunha substancia
multiplicado pola súa calor específica. / C. radiante.
Calor desprendida dun corpo, transmitida polo espacio en
forma de ondas. / Golpe de c. Enfermidade grave producida
por exposición a temperaturas altas e caracterizada
por cefalea, vertixe, taquicardia, febre, pel seca e signos
de choque.
calorescencia s.f. Conversión dos raios calóricos en
luminosos.
caloría s.f. Unidade de enerxía calórica, equivalente a
4,1873 joule. // C. pequena. Cantidade de calor necesaria
para elevar 1 ºC a temperatura de 1 g de auga. / C.
grande ou quilocaloría. Cantidade de calor necesaria
para elevar 1 ºC a temperatura de 1 kg de auga.
caloricidade s.f. Calorificación.
calórico-a s.f. 1. Relativo a unha caloría. 2. Relativo á
calor.
calorificación s.f. Producción e mantemento da calor
animal.
calorífico-a adx. Que produce ou distribúe calor.
calorimetría s.f. Medición das cantidades de calor absorbida
ou desprendida por unha reacción ou un grupo de
reaccións, como ocorre nun organismo. // C. animal.
Medida da cantidade de calor producida por un animal
nun tempo dado, pola diferencia entre a cantidade de
carbono e hidróxeno contida nos alimentos e a cantidade
daqueles elementos nas excrecións, que indica a suma de
carbono e hidróxeno oxidados no organismo. / C.
directa. Medición da calor producida por un animal
encerrado nunha pequena cámara. / C. indirecta. Deducción
do número de calorías metabolizadas da cantidade
de ácido carbónico eliminado e do osíxeno consumido.
calorímetro s.m. Instrumento para determina-las cantidades
de calor que producen os seres vivos ou as reaccións
químicas.