1 - principio.qxd

199 defluxo
decúbito s.m. 1. Posición que adoptan as persoas cando
se deitan sobre un plano horizontal. 2. Úlcera por decúbito.
// D. de Andral. Posición que adopta o paciente
deitado sobre o seu lado san en casos de pleuresía. / D.
dorsal, lateral ou ventral. Variedades de decúbito,
segundo a rexión que toca co plano horizontal: costas,
costados ou ventre. / D. prono. Posición na que a corpo
está deitado sobre o peito, decúbito ventral. / D. supino.
Aquela posición na que o corpo está deitado sobre o
lombo, decúbito dorsal.
decurso s.m. 1. Acto de correr, curso, sucesión ou continuación
de tempo, duración. 2. Declinación dunha enfermidade.
decusación s.f. En xeral, calquera cruzamento en forma
de aspa ou intersección, especialmente de fibras ou fascículos
nerviosos. Tamén se di quiasma. // D. das pirámides
ou piramidal. Decusación das fibras nerviosas
motoras. / D. óptica. Quiasma óptico.
decusado-a adx. Cruzado como as aspas dun xe.
decusorio s.m. Instrumento para deprimi-la duramáter na
trepanación.
deda s.f. Dedo do pé, especialmente o máis grande.
dedaleira s.f. Planta escrofulariácea medicinal. Tamén se
di dixital, bilitroque, alcroque, estralote, abrulla.
dedo s.m. Cada unha das partes distintas e articuladas en
que rematan as mans e os pés do home e doutros animais,
formados por tres falanxes, agás o primeiro, polgar ou
gordo, que soamente ten dúas. Os nomes dos dedos son:
o primeiro, polgar, grande, gordo, trincapiollos, matapiollos,
cachapiollos; o segundo, indicador ou furabolos; o
terceiro, medio, cordial, pai de todos, cura de todos, mor
de todos; o cuarto, anular, mediano, manciño, sobriño, do
aro, compañeiriña; o quinto, auricular, maimiño,
pequeno, besbellino.
defecación s.f. 1. Evacuación da materia fecal polo ano.
Tamén se di deposición. 2. En química, depuración e
eliminación das impurezas e do sedimento por adición de
reactivos.
defecalxesofobia s.f. Temor a que a defecación sexa
dolorosa.
defecar v. 1. Purificar, separa-las feces ou impurezas de
algo. 2. Expeler naturalmente os excrementos polo ano.
defecatorio-a adx. Que defeca ou fai defecar.
defectivo-a adx. Que denota ou mostra un defecto.
defecto s.m. Imperfección, malformación, disfunción ou
carencia.
defectuoso-a adx. Imperfecto. Que ten defectos ou
imperfeccións de tipo físico, moral ou mental.
defeminación s.f. Perda das características sexuais femininas.
defensa s.f. 1. Conxunto de medios polos que o organismo
resiste a acción dos axentes físicos, químicos ou
vivos que tenden a lesionalo. 2. Espasmo dos músculos
para reduci-lo movemento ou a axitación de sitios afectados
por unha lesión. 3. Mecanismo psicolóxico usado
para controla-la ansiedade. // s.f.pl. 4. Dentes caninos
dalgúns animais. // D. abdominal. Contracción dos
músculos do abdome percibida por palpación, signo de
inflamación aguda do peritoneo.
deferencial adx. Relativo ou pertencente ó conducto
deferente.
deferente adx. 1. Que conduce algunha cousa cara a fóra
desde un centro. // s.m. 2. Conducto excretorio do testículo.
deferentectomía s.f. Extirpación cirúrxica dun conducto
deferente. Vasectomía.
deferentite s.f. Inflamación dun conducto deferente.
Espermatite.
deferentouretrostomía s.f. Implantación dos conductos
deferentes na uretra anterior.
defervescencia s.f. Período no que baixa a febre.
deficiencia s.f. 1. Defecto, imperfección ou carencia,
especialmente os estados ou enfermidades producidos
pola escaseza ou falta de vitaminas e os síntomas debidos
á segregación insuficiente dunha glándula endócrina. 2.
En xenética, falta dun segmento cromosómico. // D.
mental. Defecto do desenvolvemento intelectual, oligofrenia.
déficit s.m. Deficiencia. // D. de base. Diminución da
concentración total de base en sangue, indica acidose
metabólica ou alcalose respiratoria compensadas. / D. de
osíxeno. Diferencia entre a captación de osíxeno dun
organismo durante as primeiras fases do exercicio e
durante un tempo similar en estado basal. / D. de pulso.
Ausencia de ondas de pulso palpables. Non tódolos
latexos cardíacos se corresponden cun latexo palpable na
arteria periférica, como ocorre na fibrilación auricular.
definición s.f. En óptica a capacidade dunha lente de dar
unha imaxe clara.
deflexión s.f. 1. Desviación. 2. En obstetricia, acción de
vir á dirección normal a cabeza do feto en flexión sobre
a columna vertebral, en algunhas presentacións de cara.
3. En psicoloxía, desviación inconsciente das ideas que
escapan da atención consciente. 4. No electrocardiograma,
desviación da curva da liña basal isoeléctrica,
calquera onda ou complexo do electrograma.
deflorescencia s.f. Desaparición da erupción na escarlatina
e noutros exantemas.
defluvio s.m. Perda súbita, defluxo. // D. capilar. Caída
dos cabelos.
defluxión s.f. Defluxo.
defluxo s.m. 1. Descarga copiosa de líquidos provenientes
da inflamación das mucosas, especialmente das nasais. 2.
Perda súbita.