1 - principio.qxd

773 transfusión
tranquilizante adx. 1. Que tranquiliza. // s.m. 2.
Fármaco psicotrópico que posúe efecto ansiolítico e
sedante, entre os cales se inclúen as benzodiacepinas.
Tamén se di ansiolítico. // T. maior Neuroléptico. / T.
menor Ansiolítico.
trans- Prefixo do latín, da outra parte, dun lado ó outro.
transacción s.f. Efecto da interacción entre dúas ou máis
forzas ou tendencias. En psicodinámica denomínanse así
as conductas que resultan da interacción entre a pulsión e
a defensa.
transaminación s.f. Transposición dun ou máis grupos
aminos dun composto a outro.
transaminase s.f. Enzima que cataliza a transferencia
dun grupo amino do aminoácido ós cetoácidos. // T.
glutamicooxalacética (GOT) Enzima presente nos
tecidos e no soro sanguíneo, que aumenta como resultado
de lesións hísticas, infarto de miocardio e lesión hepática.
/ T. glutamicopirúvica (GTP) Enzima do que aumenta a
presencia nos casos de lesión hepática aguda.
transaudente adx. Que permite o paso das ondas
sonoras.
transcendental adx. De grande importancia polas súas
posibles consecuencias.
transcetolase s.f. Enzima pertencente ó grupo das transferases,
que diminúe nos casos de déficit de vitamina B 1
.
transcondíleo-a adx. Que ten lugar a través dos
cóndilos.
transcortical adx. Que pasa a través do córtex ou que
relaciona distintas partes do córtex cerebral.
transcortina s.f. Globulina sintetizada no fígado con
grande afinidade polo cortisol, ó que liga e transporta
polo sangue, evitando a súa degradación hepática e filtración
renal.
transcostal adx. Relativo ou pertencente ás apófises
transversas e ás costelas. Tamén se di costotransverso.
transcrición s.f. Síntese dun RNA segundo o patrón do
DNA correspondente.
transcriptase s.f. RNA-polimerase DNA-dependente.
Enzima que cataliza a síntese de RNA a partir de ribonucleósidos
trifosfatos, que utilizan o DNA como patrón. //
T. inversa DNA-polimerase RNA-dependente. Enzima
presente en certos virus, como os Retroviridae, que dirixe
a transcrición de DNA a partir dun patrón de RNA. En
xenética bacteriana emprégase para obter DNA para
técnicas de clonación, partindo do RNA do polipéptido
que nos interesa.
transcutáneo-a ou transdérmico-a Que ten lugar a
través da derme. Tamén se di percutáneo.
transducción s.f. Transporte de material xenético dunha
bacteria a outra por un bacteriófago. // T. restrinxida Un
fago lisóxeno, ó separarse do xenoma bacteriano, pode
arrastra-los xenes adxacentes ó seu punto de inserción e
incorporalos ó xenoma da célula bacteriana, na que repite
a lisexenia. / T. xeneralizada Un fragmento da célula
lisada é encapsulada erroneamente por un bacteriófago.
Despois de que este libere o ácido nucleico nunha célula
receptora, este ácido pode incorporarse ó xenoma por
recombinación. Nalgúns casos o DNA encapsulado
corresponde a un plásmido.
transección s.f. Sección a través dun eixe lonxitudinal.
transexualismo s.m. Identificación co sexo oposto, con
convicción de pertencer a el e con desexo de cambia-lo
sexo morfolóxico.
transferase s.f. Grupo de enzimas que catalizan a transferencia
dun grupo químico dunha molécula a outra, que
inclúe enzimas que transfiren grupos dun só átomo de
carbono (metiltransferase, hidroximetiltransferase,
carboxiltransferase) e outras que transfiren grupos aldehídicos
ou cetónicos, grupos acilos (aciltransferase),
grupos alquilos, grupos nitroxenados, grupos que
conteñen fósforo (fosfotransferina), grupos sulfurados,
etc.
transferencia s.f. 1. Paso dunha sensación, dunha substancia
ou dunha afección dunha parte a outra. 2. Segundo
a psicanálise, repetición de prototipos de comportamento
experimentais nas relacións obxectais infantís, con
persoas ou obxectos da actualidade, ou ben proceso
instaurado na relación entre o analizado e o analista.
transferrina s.f. Globulina do soro sanguíneo de peso
molecular 90.000, que se combina co ferro e transpórtao
desde o intestino ata os eritrocitos e órganos de depósito.
transfixión s.f. Acción de traspasar e corta-los tecidos
brandos, de dentro a fóra, cando se extirpan tumores, en
amputacións ou en desarticulacións.
transformación s.f. 1. Cambio de forma ou de estructura.
2. Modificación dun órgano debido á influencia dos
cambios na súa función. // T. bacteriana Recombinación
bacteriana na que un fragmento de DNA procedente
dunha bacteria lisada pode entrar libremente nunha
bacteria competente da mesma especie, e recombinarse
co xenoma da bacteria receptora. / T. celular Proceso
mediante o cal as características fenotípicas dunha célula
modifícanse como consecuencia da incorporación no
DNA nuclear doutro replicón (virus ou plásmido).
transformador s.m. Aparello de inducción que recibe e
modifica a tensión dunha corrente eléctrica.
transformismo s.m. Doutrina de Lamarck e Darwin
segundo a cal as especies vivas non son inmutables,
senón que as actuais apareceron por evolución a partir de
formas máis simples, por sucesivas transformacións.
transfusión s.f. Acción de introducir sangue no sistema
circulatorio, con fins terapéuticos. // T. arterial Introducción
de sangue ou doutro líquido nunha arteria. / T.
directa Transferencia de sangue dun doador a un
receptor. / T. exanguino ou exanguino-transfusión
Substitución total ou parcial do sangue dun paciente pola
dun ou varios individuos sans. / T. fetomaterna Paso do
sangue do feto ó organismo da nai a través da placenta. /