1 - principio.qxd

197 decaemento
emprega tamén como antiespasmódico na esclerose
múltiple, parálise cerebral e apoplexía.
danza s.f. Movemento, baile, en especial, os movementos
relacionados con dano cerebral. // D. das arterias. Pulsación
visible das arterias superficiais na insuficiencia da
válvula aórtica. / D. de San Vito. Corea de Sydenham. /
D. do testículo. Movementos de ascenso e descenso do
testículo producidos pola contracción intermitente do
músculo cremáster, observadas algunhas veces na
neuralxia testicular. / D. hiliar. Pulsacións arteriais
pulmonares debidas ó aumento do fluxo sanguíneo que
teñen os pacientes con comunicación conxénita esquerda
dereita, especialmente defectos septais.
dapsona s.f. Diaminodifenilsulfona, sulfona utilizada no
tratamento de enfermidades cutáneas como a dermatite
herpetiforme, da lepra e que tamén é activa contra o
bacilo da tuberculose.
darto s.m. Tecido contráctil composto de fibras musculares
lisas que forma unha túnica do testículo baixo a pel
do escroto á que se adhire intimamente, continúa polo
pene, o perineo e o abdome, onde dá orixe ó ligamento
suspensorio do perineo. // D. feminino. Capa semellante
debaixo da pel dos labios maiores.
dartoico-a adx. Parecido á túnica darto polas súas
contraccións involuntarias lentas. Tamén se di dartoide.
dartoide adx. Dartoico.
dartro s.m. Enfermidade da pel, especialmente se ten
pústulas ou cotras (eccema, herpes e psoríase).
dartroso-a adx. 1. Que ten dartro. 2. Da natureza do
dartro.
darwínico adx. Relativo ó naturalista Darwin.
darwinismo s.m. Teoría da evolución de Darwin segundo
a que os organismos superiores proceden doutros inferiores
por selección natural, como consecuencia da loita
pola vida e perpetuada pola herdanza.
darwinista s. 1. Partidario do darwinismo. // adx. 2.
Relativo ó darwinismo.
dasimetría s.f. Proceso de medi-la intensidade do aire
atmosférico ou dun gas.
dasímetro s.m. Instrumento co que se mide o aire atmosférico
ou o gas.
dasite s.f. Hipertricose xeneralizada.
dasiterapia s.f. Tratamento das enfermidades pola
permanencia en rexións cheas de bosques. Tamén se di
dasoterapia.
dasoterapia s.f. Dasiterapia.
daturina s.f. Hiosciamina, alcaloide tóxico das follas e
sementes do estramonio (figueira do demo).
daturismo s.m. Intoxicación causada por estramonio.
daunorrubicina s.f. Antibiótico con actividade antineoplásica,
obtido dos productos de fermentación do Streptomyces
peucetius.
dB ou db Abreviatura de decibelio.
DDS Abreviatura de diaminodifenilsulfona. V. dapsona.
DDT Abreviatura de diclorodifeniltricloroetano, poderoso
insecticida cristalino, incoloro, inodoro, insoluble en
auga. Emprégase en po e en suspensión líquida contra
moscas, piollos, mosquitos e pragas do agro. Tamén se di
Neocid.
DE Abreviatura de dose efectiva.
de-, des- Prefixos de orixe latina que significan privación
ou negación xeralmente. Tamén denotan lonxe de.
DE 50
Dose efectiva media, é dicir dose que produce o
efecto previsto no 50% dunha poboación.
deacuación s.f. Deshidratación.
dealbación s.f. 1. Acto de dealbar. 2. Branqueamento,
especialmente dos ósos para necesidades anatómicas.
Tamén se di dealbo.
dealbar v. Tornar branco, branquear.
dealbo s.m. Dealbación.
débeda s.f. Aquilo que se debe. // D. de osíxeno. Osíxeno
adicional que debe usarse nos procesos oxidativos enerxéticos
despois dun período de exercicio intenso, para
converter en glicosa o ácido láctico e volver ó seu estado
orixinal o ATP e o fosfato de creatina desdobrados.
débil adx. 1. Que ten pouco vigor ou pouca forza física. 2.
Que ten pouca intensidade. 3. Frouxo. 4. Que ten pouca
consistencia.
debilidade s.f. Falta ou perda de vigor, de forzas, astenia.
// D. mental. Deficiencia mental con coeficiente intelectual
entre 50 e 70.
debilitable adx. Que se pode debilitar.
debilitación s.f. 1. Acto ou efecto de debilitar ou debilitarse.
2. Enfraquecemento. 3. Perda gradual de forzas, de
vigor. Abatemento, debilidade, languidez, debilitamento.
4. Diminución da enerxía vital polo emprego de axentes
debilitantes.
debilitante s.m. 1. Calquera axente que diminúe a vitalidade
ou que calma a excitación. // adx. 2. Que produce
debilidade. 3. Característico dalgúns procesos que
producen debilidade (neoplasias, dietas).
debilitar v. Tornar débil, enfraquecer, abater.
debrocar v. Vomitar, devolver.
deca- Prefixo que significa dez empregado para designar
unidades de medida que sinala dez veces a unidade
elixida pola raíz coa que se combina.
decadáctilo s.m. Animal que ten dez dedos.
decaemento s.m. 1. Decadencia. 2. Depresión, abatemento.