hukuk muhakemeleri kanunu - Ä°stanbul Barosu

Staj Eğitim Merkezi Cumartesi Forumları 2012121Bir hukukçu bu hükmü gördüğü zaman şöyle bir, refleks olarakirkilir, ona düşündürttüğü bazı şeyler vardır. Sizin de suratlarınızdanbunu algılıyorum. Şimdi bu hükmü, daha doğrusu bu sözleşmeilişkisini aklımızda tutarak devam ediyoruz.Peki, Yargıtay… Hemen burada bir parantez açıyorum, bu seminerinbaşlığının belirlenmesinde benim de katkım vardı. “Yargıtayuygulamaları” diye sonuna bir ibare koyduk. Bu başlıkla ilgili birsoru işareti oluşmuş. Hem yeni hükümler diyoruz, hem Yargıtayuygulaması diyoruz, daha kanun yürürlüğe girmedi, ne demek Yargıtayuygulaması? Bu kanun gökten zembille inmedi. Yani hayatımızdaböyle ihtilaflar, böyle durumlar oluyordu ve bu durumlaryargıya taşınıyordu, Yargıtay da bunlara bir şekilde bir çözüm buluyordu,doğru ya da yanlış. Dolayısıyla, genel işlem koşullarınailişkin hükümler, evet, bu yeni Borçlar Kanunu’yla ilk defa mevzuatımızagiriyor, ama bu tür sözleşmelerden doğan ihtilaflar daYargıtay kararlarına konu olmuştur.Şimdi benim bulabildiğim en yeni tarihlisi bu gördüğümüz karar(Yargıtay 3. HD, 07.04.2008, 5324/5974). Kararın metni tabii uzun,ama ben sadece şunu belirteyim bu kararla ilgili olarak ve birazdanbirkaç karar daha göreceğiz. Yargıtay sonuç itibariyle, altını çizdiğimyerlere bakarsak, bu kararlara konu uyuşmazlıklarda genelişlem şartının varlığını kabul ediyor ve bir kriter, bir ölçüt koyuyorortaya. Sözleşme taraflarından birinin ekonomik varlığını önemliölçüde etkilemekteyse, şeklinde bir ölçütü benimsiyor ve sonuçitibariyle sözleşmeye müdahale edebilir diyor. Yani hâkimin genelişlem koşulu içeren sözleşmeye müdahale etmesi gerektiği sonucunavarıyor. Fakat bu kararın bütününü okursanız, Yargıtay’ın busonuca varmak için Anayasanın genel ilkeleriyle ilgili hükümlerdenbaşlayın da, işte Medeni Kanunun 2. maddesi, Borçlar Kanunun19. maddesi, Medeni Kanunun kişilik haklarına ilişkin maddeleri,bunlara dayanarak bu sonuca varmaya çalıştığını, yani böyle birçaba içinde olduğunu görüyoruz. Hâlbuki şimdi, birazdan göreceğizki, yeni Borçlar Kanunuyla gelecek bu hükümler, genel işlemkoşullarına ilişkin hükümler sayesinde artık Anayasa’ya müracaatetmeye, daha doğrusu oralardan yardım alarak sonuca ulaşma gibibir çabaya ihtiyaç yok. Hâkimin bu tür sözleşmelere doğrudan müdahaleedebilmesini sağlayacak somut hükümler geliyor. Konununaslında önemi de buradan kaynaklanıyor.