hukuk muhakemeleri kanunu - Ä°stanbul Barosu

124 İstanbul Barosu Yayınlarısöylemedim. Yani hükmün anlamı, içeriği, işte taraflar arasındaböyle adaletli bir durum yaratıyor mu, yaratmıyor mu, henüz bunlarahiç girmedim. Çünkü mesele, tespit bakımından, öncelikle sözleşmeninkurulma şekliyle ilgilidir. Yani demin saydığım unsurlardada, bu tanımda da dikkat edersek sözleşme bu şekilde kurulmuşmu, kurulmamış mı, yani kurulma şekli dikkate alındığında, gerçektentarafların iradeleri o sözleşmeye yansıyabilmiş mi, böyle birimkân doğmuş mu, yoksa bir taraf kendi iradesiyle oluşturduğusözleşme içeriğini karşı tarafa dayatmış mı? Meselenin asıl özü bu.Hâkim, bu tanım hükmüne dikkat etti ve sözleşmenin evet, bu,genel işlem koşulu içeren bir sözleşme gerçekten, sonucuna vardıdiyelim. Davacının iddia ettiği gibi. 20. maddenin diğer fıkraları,şu düşünceyle kanun koyucu tarafından buraya eklenmiş: “Bizimülkemizde, ekonomik işleyişte kanunlara karşı hile yoluna başvurulmasıya da bu kanunların dolanılması, kanunların kapsamındankaçma çabası yaygın olarak sergilenir. Ben bunları açık hükümlerleengellemeye çalışayım” diye bir kaygıyla hareket ettiğinigörüyoruz. Bakın, 2. fıkra ne diyor: “Aynı amaçla düzenlenen sözleşmelerinmetinlerinin özdeş olmaması bu sözleşmelerin içerdiğihükümlerin genel işlem koşulu sayılmasını engellemez.” Yani şöylebir ihtimali düşünelim, bir banka, işte bin adet kredi sözleşmesibastıracak, ama ne yapıyor? Her sözleşmede sözleşmenin maddesayısında ya da hüküm içeriğinde bazı değişiklikler yaparak bunlarınher birinin bireysel nitelikte bir sözleşme olduğunu, genel işlemkoşulu taşımadığını veya “tip sözleşme” olmadığını ileri sürebilir.Yani bu iddiayı ileri sürebilmek için böyle bir yol deneyebilir. 2.fıkrada bu amacın ya da bu yöntemin engellenmeye çalışıldığını görüyoruz.Kanun koyucu diyor ki, “ben ortak amaca bakarım.” Yani,bin tane sözleşmeyi kredi verme ortak amacıyla ürettiğine göre, hükümlerindedeğişiklikler yapmak, bu kanun maddeleri kapsamındankaçmana yaramaz diyor.3. fıkra, “genel işlem koşulları içeren sözleşmeye veya ayrı birsözleşmeye konulan bu koşulların her birinin tartışılarak kabuledildiğine ilişkin kayıtlar tek başına onları genel işlem koşulu olmaktançıkarmaz.” Bu tür hükümleri çok görürüz değil mi? Sözleşmelerinsonlarına doğru, işte yukarıdaki hükümler öyle bir müzakereedildi ki vesaire diye başlayan ifadeler kullanılır. Demek ki,sözleşmede bu ifadelerin kullanılmış olması tek başına, tarafların