hukuk muhakemeleri kanunu - Ä°stanbul Barosu

Staj Eğitim Merkezi Cumartesi Forumları 201219kabul edilmeyecektir. Örneğin, dava dilekçesindeki talebe karşı süresindecevap dilekçesinde ileri sürebileceği zamanaşımı def’ini ilerisürmemiş olan davalı, artık bu savunmasını ancak ıslah veya karşıtarafın açık rızasıyla ileri sürebilecektir. Yoksa, HMK m. 141’indeğiştirme ve genişletmeyi süresinde verilmiş dilekçelere bağlayandüzenlemesi karşısında, ön incelemeye kadar, cevap dilekçesiylebağlı kalmaksızın zamanaşımı savunmasının ileri sürülebileceğinisöylemek güç görünüyor. Aslında, HMK m. 141’in dilekçeler teatisiiçin öngördüğü iddia ve savunmayı değiştirme ve genişletme olanağının,doğrudan taraf dilekçeleriyle bağlı olmaksızın bir kesitinsonuna kadar, örneğin ön inceleme duruşmasına kadar olan süreçtekabul edilmesi söz konusu olabilirdi. Böyle olursa yukarıda bahsettiğimizsorunlar da bir ölçüde aşılabilir.Tarafların ikinci dilekçeleriyle iddia ve savunmalarını değiştiripgenişletme imkânları olduğundan başka ihtimaller de gündemegelecektir. Örneğin, davalı cevap dilekçesinde değil de süresindeverdiği ikinci cevap dilekçesinde takas savunmasını ileri sürmüştür.Dilekçeler teatisi safhasında bu dilekçe son dilekçedir, bu dilekçeninverilmesinden sonra ön inceleme aşaması başlamaktadır.Bu örnekte davacının, davalının takas beyanına karşı, takas ilerisürülen alacağın zamanaşımına uğradığını iddia etmesi durumunda,davacıya bu savunmasını ileri sürme imkanı verilmelidir. Buimkanın kullanılmasını ıslah veya karşı tarafın muvafakatine debağlayamayız. Burada iki haftalık dilekçe verme sürelerini kıyasenuygulamak suretiyle ya da hâkimin yargılamayı yürütme yetkisiçerçevesinde tarafa hukuki dinlenilme hakkını da dikkate alarakbir süre vermesi suretiyle savunma imkanı, dilekçe verme hakkıtanınması gerekir. Sözlü yargılamanın layıkıyla işlemediğini bildiğimiziçin hukuki dinlenilme hakkının dilekçe yoluyla kullandırılmasıisabetli olur. Burada verilecek dilekçe artık basit bir beyandilekçesi değildir, tarafların iddia ve savunmalarını kurucu niteliktedir.Tabii aynı durum karşı taraf için de söz konusu olabilir.Örneğimizde davalı, takas iddia ettiği alacağın zamanaşımına uğradığınıileri süren davacıya karşı zamanaşımının kesildiğine ilişkinvakıaları –değiştirme ve genişletme yasağına takılmadan- ileri sürebilecektir.Böyle karşılıklı olarak bağlantılı ve yeni savunmalarındevam etmesi söz konusu olabilir. Bu noktada taraflara layihalarteatisinden sonra da dilekçe verme hakkını tanımak zorunlu hale