hukuk muhakemeleri kanunu - Ä°stanbul Barosu

Staj Eğitim Merkezi Cumartesi Forumları 2012157içerisinde olduğunu söylemek mümkün ve genelde Yargıtay soyutbir değerlendirme yapıyor. Basiretli bir tacir var, hayali bir tacirvar her şeyi öngörmesi gereken, hiçbir şeyi gözünden kaçırmasınınmümkün olmadığı... Dolayısıyla o tacir çok uzun süreli bir sözleşmede yapsa meydana gelebilecek bütün olağanüstü durumları öncedenöngörmeli, hesabını ona göre yapmalı, o yüzden de uyarlamaisteyemez. Bu soyut değerlendirmenin yumuşatılması lazım aslında.Belki aynı bilgi seviyesi ölçütüyle tacirin ondan beklenebilecek somutdurumu da göz önünde bulundurarak ondan beklenecek özenölçüsüne göre bir sonuca varmak daha adil olabilir.Benzer bir tartışma acaba ekonomik güç sahibi olmak, ekonomikaçıdan güçlü olmak uyarlama talebine engel midir? Çok fazla kararyok. Fakat Yargıtay mesela yayın sözleşmesinde güçlü taraf olan yayıncınınuyarlama talebini, bedelin uyarlanması talebini reddetmişbir kararında. Benzer şeyi burada da söylemek gerekiyor aslında;kişinin sadece ekonomik açıdan güçlü olması uyarlama talebininönünde bir engel olmamalı. Yine somut durumda o kişiden olağanüstüdurumun gerçekleşmesinin beklenebilip beklenemeyeceği ölçütüylebir sonuca varmak gerekiyor diye düşünüyorum.Sadece öngörmemek veya beklememek değil, daha sonra olağanüstübir durum değişikliğinin gerçekleşmesi 138. maddeninkoşullarından bir tanesidir. Uyarlama için daha sonra olağanüstübir durum gerçekleşmeli midir, gerçekleşmemeli midir şeklindebir tartışmamız vardı. Kimisi olağanüstü durum olmasa da önemliolan koşulların değişmesi ve bunun öngörülmemesidir der, o yüzdenöyle bir koşulu aramaz. Zaten maddenin ilk kaleme alınışındaöyle bir koşul yoktu, sonradan gelen eleştiriler üzerine olağanüstüdurum değişikliğinin de meydana gelmiş olması şeklinde bir koşuleklenmiştir. İşte savaş, ülkeyi sarsan ekonomik krizler, enflasyondakiaşırı yükselmeler, şok devalüasyon gibi hususları buna örnekolarak sayıyor Yargıtay da.Şimdi öngörmenin kapsamı ve anı itibariyle de birkaç söz söylemeklazım. Acaba mesela bir savaşın gerçekleşmesini öngörmesimi gerekir, yoksa savaşın yaptığı etkiyi de mi öngörmesini aramalıyız?Kişi savaşın gerçekleşeceğini öngörmüştür, fakat onun sonuçlarınıkestirememiştir. Bu uyarlamaya yeterli bir neden olacakmıdır, olmayacak mıdır? İki hususun da göz önünde bulundurul-