Herkese Lâzım Olan Îmân - Hakikat Kitabevi

den dahâ lüzûmludur. İslâmiyyetde en kıymetli şey, takvâdır. Dînin
temeli, takvâdır. Vera’ ve takvâ, harâmlardan kaçınmak demekdir.
Harâmlardan temâmen kaçınabilmek için, mubâhların
fazlasından kaçınmalıdır. Mubâhları, lâzım olduğu kadar, kullanmalıdır.
Bir insan, mubâh, ya’nî İslâmiyyetin izn verdiği şeylerden,
her istediğini yapar, taşkınca mubâh işlerse, şübheli şeyleri yapmağa
başlar. Şübheliler ise, harâm olanlara yakındır. İnsanın nefsi,
hayvân gibi, kendine düşkündür. Uçurum yanında dolaşan, birgün
uçuruma düşebilir. Vera’ ve takvâyı tâm yapabilmek için, mubâhları
lâzım olduğu kadar kullanmalı, zarûret mikdârını aşmamalıdır.
Bu kadarını kullanırken de kulluk vazîfelerini yapabilmek için kullanmağa
niyyet etmelidir. Mubâhların fazlasından temâmen kaçınabilmek,
her vakt ve hele bu zemânda, hemen hemen mümkin
değildir. Hiç olmazsa, harâmlardan kaçınmalı, mubâhların fazlasından
da elden geldiği kadar sakınmağa çalışmalıdır. Mubâhlar,
lüzûmundan fazla işlendikde, pişmân olup tevbe etmelidir. Bu işleri,
harâm işlemeğe başlangıç bilmelidir. Allahü teâlâya sığınmalı ve
yalvarmalıdır. Bu pişmânlık, tevbe ve yalvarmak, belki mubâhların
fazlasından büsbütün sakınmak yerine geçerek, böyle işlerin âfetinden,
zararından korur. Ca’fer bin Sinân buyuruyor ki, (Günâh
işleyenlerin, boynunu bükmesi, ibâdet edenlerin göğsünü kabartmasından
dahâ iyidir).
Harâmlardan kaçınmak da, iki dürlüdür: Birinci kısmı, yalnız
Allahü teâlânın hakkı olan, Onun emri olan günâhlardan kaçınmakdır.
İkinci kısmı, insanların, mahlûkların hakları da bulunan
günâhlardan kaçınmakdır. İkinci kısmı, dahâ mühimdir. Allahü teâlâ,
hiçbirşeye muhtâc değildir ve çok merhametlidir. Kullar ise,
pekçok şeye muhtâc oldukları gibi, cimridirler. Resûlullah “sallallahü
aleyhi ve sellem” buyurdu ki: (Üzerinde kul hakkı olan, insanların
malına, ırzına dokunan, ölmeden önce halâllaşsın, ödesin!
Zîrâ âhiret günü altının, malın değeri olmaz. O gün, hak ödeninceye
kadar, kendi sevâblarından alınacak, sevâbları olmazsa, hak sâhibinin
günâhları, buna yüklenecekdir).
[İbni Âbidîn “rahmetullahi aleyh” [1] (Dürr-ül-muhtâr) kitâbını
açıklarken, nemâza niyyet bahsi, ikiyüzdoksanbeşinci sahîfede buyuruyor
ki, (Kıyâmet günü, hak sâhibi, hakkını afv etmezse, bir
dank hak için, cemâ’at ile kılınmış kabûl olmuş yediyüz nemâzı alınıp,
hak sâhibine verilecekdir). Bir dank, dirhemin altıda biri, yaklaşık
olarak, yarım gram gümüşdür].
[1] Muhammed ibni Âbidîn, 1252 [m.1836] da Şâmda vefât etdi.
– 137 –