Herkese Lâzım Olan Îmân - Hakikat Kitabevi

olduklarını yukarıda bildirdik.] Cismlerin maddesi de, sıfatları da,
hâdisdir. Burada dört şey düşünülebilir:
1 — Müslimânlara, yehûdîlere ve nasârâya ve mecûsîlere göre,
cismlerin maddeleri de, sıfatları da hâdisdir.
2 — Aristoya ve onun yolunda olan felsefecilere göre, cismlerin
maddeleri de, sıfatları da kadîmdir. Ya’nî ezelîdir, hep vardır
derler. Bu sözün yanlış olduğunu, modern kimyâ bilgisi kesin olarak
bildirmekdedir. Böyle inanan ve söyliyen, müslimânlıkdan çıkar.
Kâfir olur. İbni Sînâ [1] ile Fârâbî [2] de kadîm demekdedir.
3 — Aristodan önce olan felesoflara göre, maddeleri kadîm
olup, sıfatları hâdisdir derler. Bugün, fen adamlarının çoğu da böyle
yanlış düşünmekdedir.
4 — Maddenin hâdis, sıfatların kadîm olduğunu söyliyen olmamışdır.
Calinos bu dördünden hiçbirine karar verememişdir).
Müslimânlar, maddelerin ve sıfatlarının hâdis olduğunu birkaç
yoldan isbât etmekdedir. Birinci yol, maddeler ve bütün zerreleri
hep değişmekdedir. Değişmekde olan şey, kadîm olamaz. Hâdis
olması lâzımdır. Çünki, her maddenin, kendinden öncekinden
meydâna gelmesi işi, sonsuz öncelere kadar gidemez. Bu değişmelerin
bir başlangıcı olması, ya’nî ilk maddelerin, yokdan var edilmiş
olmaları lâzımdır. Yokdan var edilmiş olan ilk maddeler bulunmasaydı,
ya’nî sonraki maddenin kendinden önceki maddeden hâsıl
olması işi sonsuz öncelere gitseydi, maddelerin birbirlerinden meydâna
gelmelerinin bir başlangıcı olmazdı ve bugün hiçbir maddenin
var olmaması lâzım gelirdi. Maddelerin var olmaları ve birbirlerinden
hâsıl olmaları, yokdan var edilmiş ilk maddelerden üremiş
olduklarını göstermekdedir.
Ayrıca deriz ki, gökden düşen bir taşa, sonsuzdan geldi denemez.
Çünki sonsuz, başlangıcı, ucu yok demekdir. Sonsuzdan gelmek,
yokdan gelmek olur. Sonsuzdan geldiği düşünülen şeyin, gelmemesi
lâzım olur. Gelen birşeye, sonsuzdan geldi demek, akla,
fenne uymıyan ve câhilce bir söz olur. Bunun gibi, insanların birbirlerinden
hâsıl olmaları, sonsuz öncelerden gelemez. Yokdan
yaratılmış olan bir ilk insandan başlıyarak üremeleri lâzımdır.
Yokdan var edilmiş olan ilk insan olmayıp, insanların birbirlerinden
hâsıl olmaları, sonsuz öncelerden gelmekdedir denirse, hiçbir
insanın var olmaması lâzım olur. Her varlık için de böyledir. Maddelerin,
cismlerin birbirlerinden hâsıl olmaları için, (Böyle gelmiş
[1] İbni Sînâ Hüseyn, 428 [m. 1037] de vefât etdi.
[2] Muhammed Fârâbî, 339 [m. 950] de Şâmda vefât etdi.
– 77 –