Herkese Lâzım Olan Îmân - Hakikat Kitabevi

Tâî, Âmir bin Şerâhil-i Şa’bî, Leys bin Sa’d, A’meş, Muhammed
bin Cerîr Taberî, Süfyân-ı Sevrî [1] ve Abdürrahmân Evzâî “rahimehümullahü
teâlâ” bunlardandır.
Eshâb-ı kirâmın hepsi “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în”, hak
üzere, hidâyet yıldızları idi. Herhangi birisi, bütün dünyâyı doğru
yola getirmeğe kâfî idi. Müctehid idiler. Hepsi kendi mezhebinde
idi. Çoğunun mezhebleri birbirlerine benzerdi. Fekat, mezhebleri
toplanmamış, kitâblara yazılmamış olduğundan, onlara uymamız
mümkin değildir. Dört imâmın mezheblerini, ya’nî inanılacak ve
yapılacak şeylerde bildirdiklerini, kendileri ve talebeleri topladı,
açıkladı. Kitâblara yazıldı. Bugün, her müslimânın, adı geçen dört
imâmdan birinin mezhebinde bulunması, bu mezhebe göre yaşaması
ve ibâdet etmesi lâzımdır. [Bu dört mezhebden birine uymak
istemiyen kimse, (Ehl-i sünnet) değildir. Başlangıç kısmında ikinci
sahîfeye bakınız!]
Bu dört imâmın talebelerinden ikisi, îmân bilgilerini yaymakda
çok yükseldi. Böylece, i’tikâdda, îmânda mezheb iki oldu.
Kur’ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere uygun doğru îmân, yalnız bu
ikisinin bildirdiği îmândır. Fırka-i nâciyye olan Ehl-i sünnetin
îmân bilgilerini yer yüzüne yayan, bu ikisidir. Birisi Ebül-Hasen
Eş’arî “rahime-hullahü teâlâ” olup, hicretin [266] senesinde Basrada
tevellüd, üçyüzotuz [m. 941] da Bağdâdda vefât etdi. İkincisi,
Ebû Mensûr-i Mâtürîdî “rahime-hullahü teâlâ” olup, 333 [m.
944] senesinde Semerkandda vefât etdi. Her müslimânın i’tikâdda,
bu iki büyük imâmdan birine uyması lâzımdır.
Evliyânın tarîkleri hakdır. İslâmiyyetden kıl kadar ayrılıkları
yokdur. [Dîni, dünyâ kazançlarına vesîle eden, mal, mevkı’ elde etmek
için velî, mürşid ve din adamı olarak ortaya çıkan yalancılar,
sapıklar her asrda vardı. Bugün de, her meslekde, her san’atda ve
her vazîfede kötü kimseler de bulunmakdadır. Kazançlarını, zevklerini
başkalarının zararlarında arıyanları görerek, bunların karışmış
oldukları vazîfelilerin ve mesleklerin hepsini lekelemek, haksızlık
ve câhillik olur. Bozgunculara yardım etmek olur. Bunun
için, sapık din adamlarını, câhil ve sahte tarîkatcıları görerek, islâm
âlimlerine, tesavvuf ehline ve hizmetleri târîhde şerefli sahîfeler
doldurmuş olan büyük zâtlara dil uzatmamalıdır. Onlara dil uzatanların
haksız olduklarını anlamalıdır.] Evliyânın, kerâmetleri
vardır. Hepsi hakdır, doğrudur. İmâm-ı Yâfi’î [2] buyurdu ki, (Gavsüs-sekaleyn
mevlânâ Abdülkâdir-i Geylânînin “kaddesallahü te-
[1] Süfyân-ı Sevrî, 161 [m. 778] de Basrada vefât etdi.
[2] Abdüllah Yâfi’î, 768 [m. 1367] de Mekkede vefât etdi.
– 56 –