Dos direitos da igreja e do Estado - Faculdade de Direito da ...
Dos direitos da igreja e do Estado - Faculdade de Direito da ...
Dos direitos da igreja e do Estado - Faculdade de Direito da ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
am a soberania plena <strong>da</strong> s6 Apostolica, que canon algum, nem<br />
<strong>de</strong>creto <strong>de</strong> concilio p6<strong>de</strong> ferir.<br />
Baslarh ler o Cap. xxi <strong>de</strong> Refor. <strong>da</strong> Sais. xxv:<br />
(~Postremo sancta Synodus omnia et siogola, sub quibuscumque<br />
clatisiilis et terbis, quae <strong>de</strong> moriirn rcforinatiorie atgue ecclesiastica<br />
disriplinn. tnrn suh fel. rcc. Paiilo rir. ac Julio rir, qiiam sub beatissimo<br />
Pio rv. I>oiitificibus maximis. in hoc sacro concilin shtuta sunt, <strong>de</strong>-<br />
clíirat, ita dccrela fiiisse, ut in bis salva semper auctoritas sedis apos-<br />
tolicae et sit, et esse inlelligatur.. 1<br />
O que acahamos <strong>de</strong> kr nas pieinas <strong>do</strong>s <strong>de</strong>cretos e <strong>do</strong>s canoiies<br />
<strong>do</strong> concilio ecumeoico <strong>do</strong> secuio svr, e que nos parece a perpe-<br />
tuaçiío <strong>da</strong> zrancle theoeracia, esboça<strong>da</strong> a largos traços no direito<br />
diis clcc.ret ICS, na0 E mais <strong>do</strong> que o ultimo esforço, o <strong>de</strong>rra<strong>de</strong>iro<br />
?rito tl'iimo causa que se sentevenci<strong>da</strong>. A posição <strong>da</strong> egreja <strong>de</strong>pois<br />
<strong>do</strong> scciilo svi 6 inteiramente nova nas suas relações com o po<strong>de</strong>r<br />
tcmpnral.<br />
Neste perio<strong>do</strong> a egeja E perfeitamente in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nte, soberana;<br />
e mais <strong>do</strong> que isso, é <strong>do</strong>mina<strong>do</strong>ra. O gran<strong>de</strong> Gregorio vi1 tinha<br />
imagina<strong>do</strong> para a egreja uma architectura colossal no estylo egy-<br />
pcio e oriclntal <strong>da</strong>s grari<strong>de</strong>s theocracias primitivas; mas nas socie-<br />
tlii<strong>de</strong>s moilcrrias corria um sangue tliflercrite, os scus clcmcntos<br />
rram outro^; u tlioocracia ciihiii por terra no tempo d'cllc, <strong>de</strong>s-<br />
pe<strong>da</strong>~an<strong>do</strong>-se <strong>de</strong> encoiitro á nobreza feu<strong>da</strong>l; e <strong>de</strong>pois acabou <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>struir-se nos fins <strong>do</strong> seculo xiii com o embate <strong>da</strong> realeza altiva,<br />
e no scculo xvi com a colera <strong>da</strong> revoluç80 religiosa e <strong>da</strong> heresia<br />
triumphante 9.<br />
Como pois pensar um momento s6 na iritervenç80 <strong>do</strong> esta<strong>do</strong> nos<br />
1 Veja-se ain<strong>da</strong> R Seas. vil, <strong>de</strong> Reform. pr. - r Ea<strong>de</strong>m sacrosancta Syr10di~t,<br />
eisrlem prasi<strong>de</strong>ntibus Zeqatis, inccpt~rm resi<strong>de</strong>ntiae et reformationi.~ ne-<br />
~loti 112, ad Dei lau<strong>de</strong>m et cllktianae religMzis incrementum persrqui intendrirs,<br />
cct seq~iitur, etatue~~dt~rn censuit, salva sempet in omnibua Sedb ApoetoIic?r<br />
aucloritate.<br />
2 E no scculo XIXI qiie ee lev~nta no sul <strong>da</strong> França a cclchre heresia e<br />
seita <strong>do</strong>s alhigeiises, r que em gran<strong>de</strong> paite <strong>do</strong> norte ,e occi<strong>de</strong>nte <strong>da</strong> Eiiiopa<br />
se sente o prirnriro estremecer <strong>do</strong> prateit:tritismo. E o tempo em qiie 80<br />
liinpnm 2s arin s para s guerra religiofi.1 e .e preparam os ataques ao po<strong>de</strong>r<br />
<strong>da</strong> egrt.ia; é o tempo <strong>de</strong> S. Luiz 11% Frnl~qa, O auctor <strong>da</strong>s prim~iras prRgmaticas,<br />
e iippoiu <strong>de</strong> Wiclef na Ingliitrrr~ Ditam principalmente <strong>do</strong> seciilo<br />
XIV as priinciras luctrs <strong>do</strong>s reis e <strong>do</strong>s papas.<br />
FBo d'este tempo os conflictos com ou i~ri~iria<strong>do</strong>rea, a guerra <strong>da</strong>s investiduras<br />
e as gran<strong>de</strong>s cotiten<strong>da</strong>s com os aiiti.piipas.