07.10.2014 Views

LAS RAZONES DEL DERECHO Teo rías de la ar gu men ta ción ju rí di ca

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

114 MANUEL ATIENZA<br />

sobre <strong>la</strong> base <strong>de</strong> que su esposa ha cometido adulterio, ya que ha dado a<br />

luz un hijo <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber transcurrido once meses sin tener re<strong>la</strong>ciones<br />

sexuales con él. La esposa admitió esto último, pero negó que se trat<strong>ar</strong>a<br />

<strong>de</strong> un supuesto adulterio (como <strong>ta</strong>mbién lo hizo el <strong>ju</strong>ez <strong>de</strong>l <strong>ca</strong>so), pues el<br />

hijo había sido concebido utilizando técni<strong>ca</strong>s <strong>de</strong> insemina<strong>ción</strong> <strong>ar</strong>tificial.<br />

El problema, pues, pod<strong>rí</strong>a p<strong>la</strong>nte<strong>ar</strong>se así: dado r, s, t, ¿es ello un supuesto<br />

<strong>de</strong> p (esto es, se pue<strong>de</strong> hab<strong>la</strong>r <strong>de</strong> adulterio cuando se utilizan técni<strong>ca</strong>s <strong>de</strong><br />

insemina<strong>ción</strong> <strong>ar</strong>tificial)? Pero <strong>ca</strong>be <strong>ta</strong>mbién otra forma, lógi<strong>ca</strong><strong>men</strong>te equivalente<br />

a <strong>la</strong> anterior, <strong>de</strong> p<strong>la</strong>nte<strong>ar</strong> el problema, a saber, como un problema<br />

<strong>de</strong> interpre<strong>ta</strong><strong>ción</strong>: ¿<strong>de</strong>be interpret<strong>ar</strong>se <strong>la</strong> norma p→ q (el adulterio es una<br />

<strong>ca</strong>usal <strong>de</strong> <strong>di</strong>vorcio) en el sentido <strong>de</strong> p’→ q (el adulterio, incluyendo <strong>la</strong><br />

utiliza<strong>ción</strong> <strong>de</strong> técni<strong>ca</strong>s <strong>de</strong> insemina<strong>ción</strong> <strong>ar</strong>tificial es una <strong>ca</strong>usal <strong>de</strong> <strong>di</strong>vorcio)<br />

o <strong>de</strong> p"→ q (el adulterio, sin incluir <strong>la</strong> insemina<strong>ción</strong> <strong>ar</strong>tificial, es una<br />

<strong>ca</strong>usal <strong>de</strong> <strong>di</strong>vorcio)?<br />

Ahora bien, aunque los problemas <strong>de</strong> interpre<strong>ta</strong><strong>ción</strong> y <strong>de</strong> <strong>ca</strong>lifi<strong>ca</strong><strong>ción</strong><br />

sean lógi<strong>ca</strong><strong>men</strong>te equivalentes, hay razones <strong>de</strong> tipo procesal (que tienen<br />

que ver con <strong>la</strong> <strong>di</strong>stin<strong>ción</strong> entre cuestiones <strong>de</strong> hecho y cuestiones <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho)<br />

p<strong>ar</strong>a mantener aquel<strong>la</strong> <strong>di</strong>stin<strong>ción</strong>. Por un <strong>la</strong>do, el recurso <strong>de</strong> ape<strong>la</strong><strong>ción</strong><br />

suele est<strong>ar</strong> limi<strong>ta</strong>do a <strong>la</strong>s cuestiones <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho, <strong>de</strong> manera que sólo <strong>ca</strong>be<br />

<strong>di</strong>cho recurso si se entien<strong>de</strong> que el problema en cuestión lo es <strong>de</strong> interpre<strong>ta</strong><strong>ción</strong>.<br />

Por otro <strong>la</strong>do, si un problema se consi<strong>de</strong>ra un problema <strong>de</strong> <strong>ca</strong>lifi<strong>ca</strong><strong>ción</strong>,<br />

esto es, un problema fáctico (por ejemplo, cuando se tra<strong>ta</strong> <strong>de</strong> aplic<strong>ar</strong><br />

criterios como el <strong>de</strong> razonabilidad), 7 ello quiere <strong>de</strong>cir que, <strong>de</strong> c<strong>ar</strong>a al<br />

futuro, <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión que se haya tomado al respecto no tiene valor <strong>de</strong> prece<strong>de</strong>nte.<br />

3. La <strong>ju</strong>stifi<strong>ca</strong><strong>ción</strong> en los <strong>ca</strong>sos <strong>di</strong>fíciles. El requisito <strong>de</strong> universidad<br />

Y el problema que se p<strong>la</strong>ntea ahora es el <strong>de</strong> qué signifi<strong>ca</strong> <strong>ar</strong><strong>gu</strong><strong>men</strong>t<strong>ar</strong><br />

<strong>ju</strong><strong>rí</strong><strong>di</strong><strong>ca</strong><strong>men</strong>te cuando no bas<strong>ta</strong> <strong>la</strong> <strong>ju</strong>stifi<strong>ca</strong><strong>ción</strong> <strong>de</strong>ductiva. Más exac<strong>ta</strong><strong>men</strong>te,<br />

MacCormick p<strong>la</strong>ntea este problema en re<strong>la</strong><strong>ción</strong> con cuestiones normativas<br />

(que, como se ha visto, pue<strong>de</strong>n incluir <strong>ta</strong>mbién los problemas <strong>de</strong> <strong>ca</strong>lifi<strong>ca</strong><strong>ción</strong>),<br />

pero me p<strong>ar</strong>ece que <strong>la</strong> solu<strong>ción</strong> que él da se pue<strong>de</strong> exten<strong>de</strong>r<br />

7 Cfr. MacCormick, 1978, pp. 144 y ss. En MacCormick (1984a, p. 155, no<strong>ta</strong> 69) se precisa que<br />

no es <strong>de</strong>l todo suficiente trat<strong>ar</strong> <strong>la</strong> cuestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> razonabilidad como un simple problema <strong>de</strong> <strong>ca</strong>lifi<strong>ca</strong><strong>ción</strong>.<br />

Se trat<strong>ar</strong>ía <strong>de</strong> un problema complejo, que impli<strong>ca</strong> cuestiones <strong>de</strong> interpre<strong>ta</strong><strong>ción</strong> y <strong>de</strong> prueba que,<br />

a<strong>de</strong>más, interaccionan entre sí.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!