07.10.2014 Views

LAS RAZONES DEL DERECHO Teo rías de la ar gu men ta ción ju rí di ca

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

38 MANUEL ATIENZA<br />

más <strong>de</strong> una respues<strong>ta</strong>, como hemos visto que lo entien<strong>de</strong> Viehweg” (ibi<strong>de</strong>m,<br />

p. 114). P<strong>ar</strong>a llev<strong>ar</strong> a <strong>ca</strong>bo es<strong>ta</strong> t<strong>ar</strong>ea, se<strong>rí</strong>a interesante tener en cuen<strong>ta</strong><br />

<strong>la</strong> doctrina <strong>de</strong>l s<strong>ta</strong>tus, que históri<strong>ca</strong><strong>men</strong>te significó el puente entre <strong>la</strong><br />

retóri<strong>ca</strong> y <strong>la</strong> <strong>ju</strong>rispru<strong>de</strong>ncia y que se concibió como un me<strong>di</strong>o p<strong>ar</strong>a ac<strong>la</strong>r<strong>ar</strong><br />

<strong>la</strong>s cuestiones que se presen<strong>ta</strong>ban en los <strong>ca</strong>sos <strong>ju</strong><strong>rí</strong><strong>di</strong>cos y fij<strong>ar</strong> así los puntos<br />

en <strong>di</strong>spu<strong>ta</strong> (cfr. Giuliani, 1970).<br />

El concepto <strong>de</strong> topos ha sido históri<strong>ca</strong><strong>men</strong>te equívoco (<strong>ta</strong>mbién en los<br />

escritos <strong>de</strong> Aristóteles y <strong>de</strong> Cicerón) y se usa en v<strong>ar</strong>ios sentidos: como<br />

equivalente <strong>de</strong> <strong>ar</strong><strong>gu</strong><strong>men</strong>to, como punto <strong>de</strong> referencia p<strong>ar</strong>a <strong>la</strong> obten<strong>ción</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>ar</strong><strong>gu</strong><strong>men</strong>tos, como enunciados <strong>de</strong> contenido y como formas <strong>ar</strong><strong>gu</strong><strong>men</strong><strong>ta</strong>tivas<br />

(cfr. G<strong>ar</strong>cía Amado, 1988, p. 129, quien si<strong>gu</strong>e <strong>la</strong> opinión <strong>de</strong> N. Horn,<br />

1981). Alexy, fijándose en <strong>la</strong> obra <strong>de</strong> Struck (1971) (que es el punto <strong>de</strong><br />

referencia que en o<strong>ca</strong>siones toma el propio Viehweg como ejemplo <strong>de</strong><br />

<strong>ca</strong>tálogo <strong>de</strong> topoi), seña<strong>la</strong> con razón que ahí se encuentran cosas <strong>ta</strong>n heterogéneas<br />

como “lex posterior <strong>de</strong>rogat legi priori”, “lo inacep<strong>ta</strong>ble no<br />

pue<strong>de</strong> ser exigido” y “propósito” (cfr. Alexy, 1978, p. 40). Y G<strong>ar</strong>cía<br />

Amado, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> p<strong>la</strong>nte<strong>ar</strong>se <strong>la</strong> cuestión <strong>de</strong> qué es lo que queda <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

no<strong>ción</strong> <strong>de</strong> topos <strong>ju</strong><strong>rí</strong><strong>di</strong>co, concluye acer<strong>ta</strong>da<strong>men</strong>te así:<br />

Resumiendo, hemos visto que <strong>de</strong> los tópicos se ha <strong>di</strong>cho que son puntos <strong>de</strong><br />

vis<strong>ta</strong> <strong>di</strong>rectivos, puntos <strong>de</strong> vis<strong>ta</strong> referidos al <strong>ca</strong>so, reg<strong>la</strong>s <strong>di</strong>rectivas, lug<strong>ar</strong>es<br />

comunes, <strong>ar</strong><strong>gu</strong><strong>men</strong>tos materiales, enunciados empíricos, conceptos, me<strong>di</strong>os<br />

<strong>de</strong> persuasión, criterios que gozan <strong>de</strong> consenso, fórmu<strong>la</strong>s heu<strong>rí</strong>sti<strong>ca</strong>s, instrucciones<br />

p<strong>ar</strong>a <strong>la</strong> inven<strong>ción</strong>, formas <strong>ar</strong><strong>gu</strong><strong>men</strong><strong>ta</strong>tivas, etc. Y como tópicos<br />

se ci<strong>ta</strong>n adagios, conceptos, recursos metodológicos, principios <strong>de</strong> Derecho,<br />

valores, reg<strong>la</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> razón prácti<strong>ca</strong>, s<strong>ta</strong>nd<strong>ar</strong>ds, criterios <strong>de</strong> <strong>ju</strong>sticia,<br />

normas legales, etc. (p. 135).<br />

En fin, <strong>la</strong> no<strong>ción</strong> <strong>de</strong> lógi<strong>ca</strong> y <strong>de</strong> sistema, que en <strong>la</strong> obra <strong>de</strong> Viehweg<br />

funcionan como los principales términos <strong>de</strong> contraste p<strong>ar</strong>a c<strong>ar</strong>acteriz<strong>ar</strong> <strong>la</strong><br />

tópi<strong>ca</strong>, p<strong>la</strong>ntean <strong>ta</strong>mbién no pocos problemas. Lo <strong>men</strong>os que <strong>ca</strong>be <strong>de</strong>cir es<br />

que Viehweg exagera <strong>la</strong> contraposi<strong>ción</strong> entre pensamiento tópico y pensamiento<br />

sistemático (es <strong>de</strong>cir, lógico-<strong>de</strong>ductivo), que su no<strong>ción</strong> <strong>de</strong> sistema<br />

axiomático o <strong>de</strong> <strong>de</strong>duc<strong>ción</strong> es más estrecha que <strong>la</strong> que manejan los<br />

lógicos, y que estos no p<strong>ar</strong>ecen tener mayor inconveniente en reconocer<br />

<strong>la</strong> impor<strong>ta</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong> tópi<strong>ca</strong> en el razonamiento (concre<strong>ta</strong><strong>men</strong>te, en el razonamiento<br />

<strong>ju</strong><strong>rí</strong><strong>di</strong>co), pero sin que ello signifique prescin<strong>di</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong> lógi<strong>ca</strong>.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!