62377

I. ATALA: 4. BRASILGO KOOPERATIBA ERREALITATEA GAUR
Guzti honetaz gain esan funtzio anitzeko lan kooperatibak sortzeak, hau da, elkarrekin
harremanik ez duten objektu sozial asko dituen kooperatibak, 5.764/71 Legeko 3 artikuluan
jasotako oinarrizko printzipioa urratzen duela. Kooperatiba mota hauetan bazkideek ez dute
helburu bera konpartitzen ez eta interes komun bera bultzatzen ere.
Aipatu berri dugun moduan lan elkartuko kooperatibek izaera bikoitzeko printzipioa errespetatu
beharra daukate. Bazkideak, batetik, ekoizpen prozesuan parte hartu beharra dauka eta
bestetik berriz, kooperatibak burututako zerbitzuen onuradun nagusia izan behar du.
CLT-ko 442 artikuluko paragrafo bakarrak eta 5.764/71 legeko 90 artikuluak ez dituzte
baztertzen CLT-ko 3 artikuluan jasotako lanaren babeseko arauak, ez eta araudi bereko 9
artikuluko edukia ere. Iruzurra egiten duten lan elkartuko kooperatiben kontrolak 1988ko
Konstituzio Federaleko XVIII-ko 5 artikuluak dioena errespetatu beharra dauka, hau da,
legearen arabera sortuak izan diren kooperatiben funtzionamenduan Estatuak esku hartzeko
debekua.
Ondorioz dagoen lege lana ez da erraza. 5.764/71 legearen hutsuneak bete beharra dagoelako
beti ere, CLT duen lan erregimena urratu gabe, eta 1988ko Konstituzio Federaleko printzipioak
errespetatuaz.
Aipatu dugun lana burutzerako orduan beharrezkoa da kooperatibetan taldean antolatuta
burutzen den lan autonomoa definitzea eta menpeko lanetik eta norbanakoaren lan
autonomotik bereiztea. Formulazio horren eraginkortasuna bermatuko duten tresna juridikoak
definitzea beharrezkoa da. Ondoren, zein lan elkartuko kooperatiba motetan onartuko den lan
autonomoa finkatu beharko da.
Estatu Brasildarraren eta kooperatiben arteko harremanak zein izan behar diren zehaztu
beharko da, beti ere, konstituzioaren xedapenak kontutan hartuta. Honetaz gain, legediak,
Estatu Brasildarrak (Federala, Estaduala eta Munizipala), Kooperatinismo enpresariala ez den
kooperatibismoa bultzatu, sustatu eta kontsolidatzeko helburuz aurrera eraman beharko dituen
politika publiko sorta aurreikusi beharko du.
Eragozpen gehigarri moduan esan behar da, lan elkartuko kooperatibak erregulatzera etorriko
den legeak kontutan izan beharko dituela bai konstituzio eta beste legedien erreformak, bai eta
legedi kooperatibo eta lan legedia ere. Zehaztuz, 2003n eman zen aurreikuspen sozialeko
erreformak, ez zuela kontutan hartu kooperatibako bazkideen egoera, onura sozialak
aurreikusterako orduan. Kooperatibako langile autonomoak ez du norbanako langile
autonomoaren tratamendua; erreformak ez baitzuen kontutan izan, kooperatibak duen, lan
autonomoa kolektiboki antolatzeko izaera.
117