62377

I. ATALA: 2. EUSKAL KOOPERATIBISMOA
Orduko kooperatiben elkartasuna Ularco taldearen eratzean gorpuztu zen 1964an. Ordurako,
Lankide Aurrezkiak laguntza finantzario eta ekonomikoa bermatzen zuen eta kooperatiben
arteko elkarlana geroz eta estuagoa zen. Horrela Ularco Complejo Industrial Cooperativo
izenaz eratutako taldeak 1962 urte arte bitartean sortu ziren kooperatiba industrialak
bateratzeaz gain enpresa arloa eta soziala sendotzea zuen helburu. Taldeko kooperatibek
autonomia apur bat galduko bazuten ere, abantailak ugariak izango ziren. Interdependentzian
oinarrituko ziren printzipio eta baloreak.
Enbrioi eta hastapen haietatik orain ezagutzen dugun MCC sortu zela esan dezakegu, maila
apalagoan baina helburu berdinekin. Esperientzia hasi berriak asko zuen eskaini eta betetzeko:
soldata duina, pertsonarekiko errespetua, barne demokrazia, jabetza kolektiboa. On Jose
Mariak behin da berriz errepikatutako "estruktura aldaketek" forma hartzen ziharduten, bere hitz
eta ekintzek gizartearen babesa zuten errealitate bihurtzen ziren heinean.
Arizmendiarretak finantziazioan laguntzeko erakundea bultzatzea proposatu zuen. Horrela,
1959an Euskadiko Kutxa ireki zuten. Berarekin batera, gaur egun Lagun-Aro deritzan Gizarte
Aurreikuspenerako Entitatea. Gaur egungo gure ikuspegitik ezingo genuke AKE bere finantza
talderik gabe ulertu. Halere, eta ia mende erdi atzera eginda, orduko intuizio berezi batek
bakarrik asma zezakeen banku baten beharra.
Sortu berria zen Lan Aurrezkiaren (Caja Laboral) lehen egitekoa Gizarte Aurreikuspenerako
Entitatea (Servicio de Provision Social) izeneko laguntza sortzea izan zen. Gaur egun Lagun
Aro izenaz ezagutzen dugun zerbitzuaren sorrera 1967ko urtarrilaren 1ean gertatu zen, ordura
arte kooperatibetako bazkideak medikuaren asistentzia izateko kartilaren bidez konpontzen
ziren.
Egiteko honetan ezinbestekoa izan zen taldearen inplikazioa. 10 urtetan %71.6 haziko zen Lan
Aurrezki Kutxa bataz beste 10 . Horretarako Kutxari elkartuta zeudenek era askotara lagundu
behar izan zuten: sorreran parte hartuz, zuzendari baliagarriak utziz, ratio egokiak manten
zitzan kapitala jarriz, euren entitate finantzario bakarra izan zedin onartuz. 20 urtetan
10 LANKI, Larraitz Altuna. La experiencia cooperativa de Mondragón una síntesis general. 2008.
31