62377

I. ATALA: 3. BRASILGO MUGIMENDU KOOPERATIBOAREN HISTORIA
Ingurumari historiko honetan sortzen da kooperatibismoaren auzia, Konstituzio eratze prozesu
honetan. Batzar Eratzaile Nazionalaren eztabaidetan, aurre-proiektu eta proiektutako
emendakin gehienak oinarritzen ziren batez ere: a) laguntza eta sustapen politikak elkartze
mota guztietarako, kooperatibagintza tarteko; b) hezkuntza kooperatiboa irakaskuntzaren arlo
eta maila guztietan; c) ekintza kooperatiboa eta honi dagokion zerga erregimena, d)
kooperatiben eraketa eta jardun askea.
Aipatutako puntu guztien artetik, OCBren aldetik, arreta berezia merezi zuena zen,
kooperatiben eraketa askea eta estatuaren eskuhartzearen debekua ezartzen zituen puntua.
Puntu honek erantzuten zion, X Congresso Brasileiro de Cooperativismo- CBC-n
erabakitakoari; bertan eskatuko da mugimendu kooperatiboa askatzea estatuaren
babespenetik.
Eztabaida aintzat hartu eta aurrera eramateak esanahi zuen, entitate hauek estatuaren ‘esku
ikusgarrietatik’ askatzea. Eta ondorioa, diktadura garaian gobernuaren, OCBren eta
kooperatiben artean sortu zen lotura etetea izango zen.
OCBk planteatzen zuen egitura aldaketa aurrera eramateak, suposatzen zuen 1960ko
hamarkadan ezarri zen proiektu politikoaren egokitze bat. Une hartan, Konstituzio berriaren
lanketarekin kanporatzen ari zen estatua engranaje horretatik eta hori ekidin nahi zuen OCBk
bere planteamenduarekin.
Erregimen militarraren agindupean diseinatu eta ezarri zen zirkuitoak itxita jarraituko du
oraindik, kooperatiben ordezkaritza eta afiliazio derrigortasuna OCBren esku izango delako.
5.764/71 legeko 105 eta 107 artikuluak ezarritakoak indarrean jarraitzen duelako eta xedapenak
OCBri ematen diolako eskuduntza esklusibo hori.
Egitear zegoen eraldaketa mugimendu bikotzean zehazten zen: a) Kanpora begira- OCB-k
Estatuaren aurrean izango lukeen autonomia osoa batetik; b) Barnera begira- kooperatibek
OCBrekiko menpekotasun osoa izatea.
Helburu hau aurrera eramateko erabilitako tresna Kongresu Nazionalean Frente Parlamentar
do Cooperativismo (FRENCOOP). Egitura hau 1984an sortua izan zen; hasiera batean 45
hautagai zituen, diputatu eta senatariak tarteko, bai OCBren babesarekin eta baita estatu
antolaketekin ere. Konstituzio egilearen (constituinte) lanak aurrera egin ahala, kide kopuruak
gora egingo du eta 217 parlamentari izatera ailegatuko dira, eta partidu sigla desberdinetakoak
gainera.
Iradokitako testuak nahiz eta erredakzio desberdina zuten, denak ere, Congresso Brassileiro de
Cooperativismon marraztutako gidoiko izpiritua jarraitzen zuten; hots, estatu babes edo tutelatik
85