62377

I. ATALA: 2. EUSKAL KOOPERATIBISMOA
Esperientzia partekatzea
Arrasateko kooperatibismoari buruz bada kanpotarrentzat deigarri den zerbait, hain zuzen ere,
bere burua “esperientziatzat” duela ikustea. Hitz adierazgarria da, munduan eta historian bere
burua nola ikusten duen adierazten baita. Arrasateko kooperatibek esperientziatzat dute beren
burua. Kontzeptu horrek saioaren eta ibilbidearen zentzua du, maila batean bederen. Arrasate
giza geografia zehatz baten saioa eta ibilbidea da, eta orobat, sistema sozioekonomikoen
bilakaerari egindako ekarpena. Zer egiten da esperientzia baten barnean? Bizi, hobetu. Zer
egiten da esperientzia baten kanpoan? Partekatu 13 .
Arrasateko oinarrizko printzipioetan aipatzen da euskal izaera erroturik dagoela esperientzian,
eta bestetik, mundu mailan izpiritu berarekin diharduten beste batzuengana zabaltzeko asmoa
duela. Oinarrizko bederatzigarren printzipioak ez du, ordea, unibertsalera zabaltzeko asmo hori
enpresaren alorreko hedapen zentzuan aipatzen, antzeko ideiak eta balioak bultzatzen dituzten
beste eragile batzuekiko bokazio solidarioaren zentzuan baizik.
Esperientzia partekatzeko bulkada hori, ordea, ez da esperientziaren indargune izan (beste
esperientzia eraldatzaileetatik ikasi eta norberarenak besteen esku jartzeko zentzu bikoitzean
hartuta). Kooperatiba zabaltzeko politikaren oinarri izan da Otalora zentrora sar zitezkeenei
erantzutea eta kostuak ordaintzea, eta ez printzipioak definitzen duen profilarekin bat egiten
dutenekin esperientzia partekatzeko politika proaktiboa. Bestalde, Mundukide fundazioak bere
gain hartu du esperientzia partekatzeko ideia hori, nolabait, eta hegoaldeko herri kooperatiba
txikiak izan dira bere lanaren ardatz.
Horrela, galdera bat sortzen da: zein eragilek aterako diote etekin gehien Arrasateko
esperientziari gaur egungo munduan? Zein talde eta esperientziarekin partekatu lehentasunez
eta era aktiboan euskal esperientzia hori? Horri erantzuteko, ordea, munduaren bilakaerari
buruzko irakurketa konplexua egin behar da, eta ondo ezagutu behar da non sortzen ari diren
alternatiba eta esperientzia eraldatzaileak.
Esperientzia enpresaren munduko eragileen, gobernuetako eragileen, federazioen eta
kooperatiben erakunde ofizialen artean zabaltzeko arriskua dago, hau da, bisitak egiteko eta
13 LANKI, Larraitz Altuna. La experiencia cooperativa de Mondragón una síntesis general. 2008.
39