62377

I. ATALA: 2. EUSKAL KOOPERATIBISMOA
Bestalde kontabilitate sistemari dagokionez, lege guztiak eskatzen dute merkataritza
kontabilitate sistemaren ezarpena. Brasilen, hemen ez bezala, ‘ekintza kooperatiboaren’ baitan
dago bai zerga erregimena eta baita kontabilitatea ere, eta oso sistema konplikatua da. Beraz,
sistema errazteko ekintza kooperatiboaren gainean egin beharko lirateke aldaketak.
2.3.2.3. Kooperatibako kideak: pertsona juridikoen egoera
Bazkideen erregulazioari dagokionez, esan behar da lan bazkidea dela arreta gehien jasotzen
duen bazkidetza mota. Nahiz eta praktikan kooperatibak betidanik erabiltzen zuten bazkidetza
mota izan 74-78-ko legetan erregulatzea erabaki zen, enpresarekin bazkidetza harremana
zuten gainerako bazkidetzekin nahasmenik gerta ez zedin.
Legeak irizpide murritza zabaltzen du eta aukera eskaintzen die bai pertsona fisiko zein
juridikoei eta publiko zein pribatuei bazkide izateko. Jardunik gabeko bazkideen figura sartzen
da, bidezko arrazoiak direla medio, kooperatibaren zerbitzuak erabiltzeari edo lan ekarpena
egiteari utzi dioten bazkideen interesak defendatzeko helburuz. Bazkide laguntzailearen figura
sortzen da, finantza baliabideak hazten laguntzeko.
Espainiar legedian bi joera daude. Euskal legeak, andaluziarrak eta lege orokorrak aukera
eskaintzen dute lehen mailako kooperatibetan pertsona fisiko eta juridikoak bazkide egiteko
(publiko zein pribatu). Katalanak eta Valentziarrak berriz, debekatu egiten dute soilik pertsona
juridikoz osatutako kooperatibak sortzea.
Aurrerago ere aipatuko dugun moduan, kooperatibetan bazkidetza mota desberdinei sarbidea
emateak, egituran figura desberdinak sartzeko aukerak eskaintzen ditu. Lan bazkidea izan
arren pisu gehien duen bazkidetza mota interes eta posizio desberdinetan kokatzen den
jendeari ere ateak irekitzeko aukera positiboa da. Hau izango Brasilen proposatuko dugun
beste aldaketetako bat. Gaur legeak debekatu ez arren, figurak ez ditu jasotzen eta definitzen
eta hau da hain zuzen ere komeni dena.
2.3.2.4. Kooperatiba motak: kooperatiba errealitatera egokitzea
Legeak sistema irekiaren alde egiten du. Aukera eskaintzen dio erregistroko arduradunari
legeak errekonozitzen ez dituen kooperatiba motak onartzeko, beti ere, kooperatiba jardueraren
arabera. Berrikuntza desberdinak sartzen joan ziren lege autonomikoan eta hauetako batzuk
lege orokorrak bere gain hartu zituen, eta beste batzuk ez. Lege orokorrak berak ere sartuko
ditu elementu berritzaile batzuk: hezkuntza kooperatibak eta osasun kooperatibak esaterako.
54