62377

II. ATALA:
8. OCB EUSKAL INSTITUZIO KOOPERATIBOEN IKUSPEGITIK
Kooperatibak garapenerako tresna baliagarriak dira. Orokorrean esperientziak erakutsi du
Estatuaren eragina kooperatiben gainean haserako etapetan handiagoa izaten dela ondorengo
fasetan baino, eta gutxitzera egiten du erakundeak garatuz doazen heinean. Kooperatiben
hazkundea Estatuaren jokaerak baldintzatu egiten du. Bestalde, garapenerako tresna gisa
hartzen ditu kooperatibak eta bere antolakuntzako agentzia kontsideratzera ailegatuz.
Aipatutako egoeraren ondorio gisa, - kooperatibak garapenerako agente gisa hartzeagobernuko
departamendu desberdinetan kooperatiben gainbegiratze eta promoziorako sailak
sortzen dira; kasurik gehienetan, kooperatiben bizitzan injerentzia handiak eginez. Askotan
organismo hauek ministerio desberdinetan sortzen dira aldi berean, funtzio bikoizketa,
koordinazio falta eta jardueren gaineko irizpide bateratu gabeziaz. Bestalde, sustapen eta
gainbegiratze funtzioek gatazkak sortzen dituzte, funtzionarioak aldi berean eraman behar
dituelako sustapena eta legeen betetzeen gaineko gainbegiratzea.
Estatuaren eta kooperatiben arteko harremanak, - batez ere garapen bidean dauden
herrialdetan,- kezka teorikoen iturri izateaz gain, eragin praktikoak izan dituen gaia izan da.
Lankidetzan aditu direnak eta nazioarte mailako erakundeak gaia landu dute eta denerako
iritziak eman dituzte.
Printzipioen mailan NAK-k 1937an Parisen egin zuen Kongresuko Adierazpenean modu
kategorikoan jaso zuen kooperatiben neutraltasun politikoa, eta honek dakarren gobernuekiko
independente izan beharra. 1966an Vienan eginiko Kongresuan berriz, neutraltasun politiko
printzipioa arinduko du, atxekipen aske eta borondatezkoaren baitan kokatzen duelako
neutraltasunaren printzipioa.
Hala ere, Manchesterren 1995ean Identitate Kooperatiboaren inguruan onartutako
Adierazpenean, atxikipen askea eta borondatezkoa albo batera laga barik, printzipio espezifiko
berri bat onartu zen, Autonomia eta Independentzia printzipioa hain zuzen ere 183 .
183 Las cooperativas son organizaciones autónomas de autoayuda gestionadas por sus socios. Si
intervienen en acuerdos con otras organizaciones, incluídos los gobiernos, o captan capitales de fuentes
externas, lo hacen en términos que aseguren el control democrático por parte de sus socios y mantengan
su autonomía cooperativa'.
265