62377

II. ATALA:
8. OCB EUSKAL INSTITUZIO KOOPERATIBOEN IKUSPEGITIK
hamaika kopia dokumentu ororen gainean. Kooperatiba bat ez sortzeko arrazoiak mila izan
daitezke elementu hauetan erreparatzen badugu.
Antolamendu kontuak alde batera lagata, administrazio kontutan sartzen garenean egoera
okerragoa da. Herrialde batzutan merkataritza sozietateak behartuta daude irabaziekin
erreserba fondo bat sortzera, baina banaezina den zati hau euren estatutuen arabera erabili
dezakete. Kooperatibak irabazi asmorik gabeko erakundeak izatera ez zaie konfiantzarik
ematen eta derrigortuta daude diru hori gobernuak ezarritako kontuan gordetzera.
Kooperatiben gainean egikaritzen den tutoretza gogorra denean gobernuak ez die usten
kooperatibei euren martxa normala eramaten eta behar den eran garatzen.
Tutoretza ez den beste kontua, babes ofiziala da. Kooperatibak behar dute ofiziala den babesa
baina, akzidentalki eta denbora mugatuz burutzen bada 170 . Mexikon aurkitzen dugu adibidea:
Estatuak bere gain hartu beharrean porrot egindako enpresak, kooperatibak sortzearen bidez,
enpresok langileen eskura jarri ditu. Enpresa tradizionalekin alderatuz, kooperatibak ez dute
soilik irabazi asmo hutsa; beste balio eta printzipio batzuk betetzea ere helburu dute. Hain
zuzen ere arrazoi horregatik botere publikoei ere interesatzen zaie kooperatibak sendo izatea.
Hala ere, estatuaren babes moral eta ekonomikoa jasoko duten kooperatibetako bazkideek,
jakin behar dute emaitzak euren ahaleginaren araberakoak izan behar direla. Sarritan gertatzen
da, - une honetan Brasilen- kooperatibak geratzen direla estatuko laguntzari begira. Euren
esfortzu edo ahaleginaren araberakoa barik, estatutik jasotzen duten babesaren araberakoa
dela enpresaren etorkizuna dirudi. Honek autoeraketa zaildu egiten du. Beharrezkoa da beraz,
oreka lortzea estatuaren babesa eta kooperatibako bazkideen ahaleginaren artean.
Kooperatibak jaso beharreko babes gehigarriak zentzua dauka baldin eta bere bazkideei eta
gizarteari enpresa partikularrak baino baldintza hobetan zerbitzuak eskaintzeko gai bada.
Kontrara, talde txiki baten interesak, ezin dira inoiz gailendu gizarte oso baten interesen
gainetik. Honela balitz, hau da, merkataritza enpresak baino abantaila eta tratamendu hobea
izan eta autoeraketaren potentzialitateak ez badu indarrik ez dauka zentzurik babes gehigarria
izateak.
170 LONDOÑO, C. El Movimiento cooperativo y el Estado. Argentina, Intercoop, 1978.
255