62377

I. ATALA: 2. EUSKAL KOOPERATIBISMOA
egoera hobetzeko, ondasun eta zerbitzu komunen ekoizpenetik ateratako emaitza ekonomikoak
erabiliko dira.
Irabazien funtzioa ez da bakarra. Beraz, soberakinen banaketa irabazi terminotik nahiko gertu
dagoela esan behar da. Irabazi asmodun sozietatetatik gertu daude kooperatiba mota hauek.
Laburtuz esan beharko genuke, enpresa ekimen honek helburu duela langile multzo batek
izaera pertsonalista eta funtzionamendu demokratikoa duen enpresa eredu bat sortzea. Eta
helburu hauen betetzerako erabiltzen den sistemak aurreikusten du besteak beste,
hirugarrenengandik irabaziak lortzea, produktu eta zerbitzuen eskaintzaren bidez. Izaera
instrumental honek justifikatzen du, irabazi asmoa nagusia den helburuaren barnean kokatzea,
eta ondorioz, izaera osagarria hartzea.
Kooperatiba ez da irabazi ekonomian kokatzen, zerbitzu ekonomian baizik 23 . Irabazpidezko
sozietateak, hirugarrenekin burututako eragiketen bidez lortutako emaitzen banaketak
oinarritzen dute euren erabilgarritasuna. Kooperatiba Elkartetan berriz, bazkideen beharrak
asetzea da izatearen oinarria.
Kooperatiba enpresa parte-hartzailea ere bada. Konstituzioko 129.2 artikuluak, kooperatibak
sustatzeko mandatu inplizitu bat luzatzen die botere publikoei. Eredu ekonomiko
konstituzionalak, ekonomia sozialeko merkatua kooperatiba enpresez hornitzeko helburua du.
Ingurumari honetan, kooperatiba, langileek ekoizpen medioak eskura izateko eta enpresa partehartzaileak
bultzatzeko eredu bihurtzen da.
1978ko Konstituzioak, kooperatibak, ingurumari egokian kokatzen ditu: parte-hartzearen
ereduan; bai gaur egungo eskakizunen arabera eta baita legedi europarrak markatzen dituen
irizpideen arabera ere.
J. Divarren esanetan sozietate demokratiko aurreratu batean, laneko parte-hartzeak balio sozial
garrantzitsua dauka, eta hauek dira Zuzenbide justu baten oinarriak osatzen dituzten justizia
23 GADEA, E. Kooperatiba legediaren bilakaera Espainian. Gasteiz, Euskadiko Kooperatiben Goren
Kontseilua, 1999.
48