62377

I. ATALA: 3. BRASILGO MUGIMENDU KOOPERATIBOAREN HISTORIA
3. BRASILGO MUGIMENDU KOOPERATIBOAREN HISTORIA
3.1. SARRERA
Ondorengo lerrotan Brasilgo mugimendu kooperatibo modernoaren sorrera eta garapena nola
gertatu diren azalduko dugu 34 . XVIII mendean sortuko da eta korronte teoriko desberdinen
bulkada jasoko du. Brasilgo kasuan lehen kooperatibak inmigrante europarren eskutik sortuak
izan ziren, eta legediak oso paper garrantzitsua jokatu zuen; garai bakoitzaren arabera legediak
mugimendua indartu edo egurtu egin zuen. XX mendeko azken bi hamarkadatan joera
indartsua sortuko da: sozialki baztertuta dauden hiritar multzoen balizko aterabide moduan
elkartasunezko lankidetza sortzen da.
Mugimendu kooperatibo modernoa XVIII mendean sortuko da eta sortuko da garaiko baldintzek
sortzen zuten justiziarik gabeko eta gehiegikeriazko egoeren aterabide gisa. Egoera ekonomiko
eta sozialak batetik eta indarrean zeuden doktrina nagusiak bestetik, eragina izango dute
kooperatibismoaren formulazioan eta hedapenean.
Brasilgo sistema kooperatiboa arautuz, lege bat baino gehiago izan dira. Lehen legealdia
1932an (lehen kooperatiba legea) hasi eta 1964ko kolpe militarrera artekoa izango da (aldi
honetan kooperatiben hedapena gertatuko da). Gero, diktadura garaian emango den
zentralismo estatalak eragin handia izango du mugimendu kooperatibo brasildarrean. Garai
honetan ere, bi aldi bereizten dira: bata, 1964tik 1975era doana eta bestea, 1985era iraungo
duen aldia. Lehenengo aldian legeak helburu izango du aurreko etapan ezarria izan zen
eredua, - neurri murriztaile ugarirekin betetako eredua- desegituratzea. Bigarren aldia ez da
horren zentralizatzailea izango eta 5.764/71 legea onartuko da.
Azkenik, Estatuaren demokratizazioak eta 1988ko Konstituzioaren onarpenak,
kooperatibismoaren eta oro har, elkartzeko askatasunari irekiko dizkiote ateak. Estatuaren
esku-hartzetik askatzean, sistemak askatasuna eta bere hedapenerako onuragarria izango den
legedi bat aurkitzen du. Hala ere, koiunturazko arazoei eta arazo politikoei egin beharko zaie
aurre baina, honek ez du galdu araziko aurrera pausoak ematen joatea poliki-poliki.
34 Hermi Zaar, Miriam. El cooperativismo agrario en Brasil, 2007. Universidad de Barcelona.
62