62377

II. ATALA:
6. 4/93 LEGEAREN ETA 5.764/71 LEGEAREN ARTEKO ALDERAKETA
Federalean oinarriak dituen eta langileen lorpenak izan diren esperientzia eta praktika
demokratikoak. Kooperatiba, estatutik kanpo dagoen antolaketa kolektibo bat da, eta ekoizteaz
gain, antolaketa eta sozializazio bideak lantzen dituen estruktura ere bada. Kooperatiba ezin da
ondasunen ekoizpen, banaketa eta zirkulaziorako tresna moduan soilik ikusi.
Ikuspegi juridiko (normatibo) batetik nabarmenak diren arrazoiak direla eta, zuzenbide estatal
baten beharra dago. Derrigor bete beharrekoa izango den zuzenbidea eta hermeneutika
desberdinak onartzen dituena.
Kooperatibei dagokionean, hermeneutika zuzenean 1988ko Konstituzio Federalak dituen
oinarrizko printzipio demokratiko eta emantzipaziozkoak dira. Printzipio hauek Brasilgo
Zuzenbidezko Estatu Demokratikoaren ordenu ekonomikoa oinarritzen duten bitasunaren
adierazle dira. Posizio dikotomikoak ditugu: pertsona/jabetza pribatua batetik eta lana/ekimen
librea bestetik, Canotilhok dioen moduan 147 .
Hermeneutika hori onartzeak eskatzen du araudi estatalaren zentroa den testu konstituzionalak,
kooperatibismoarekin bateragarriak diren printzipioak hornitzea. Jarrera honek aldi berean
eskatzen du, Konstituzio Federala arauen sistema ireki gisa ulertzea; esperientziatik eta
elkartezko eta autogestionatuak diren formetatik eratorritako printzipioekin bat datozen arauak
hain zuzen ere.
Zuzenbidea interpretatzeko metodo hau onartu ostean, Kooperatiben antolaketa arautuko duen
legediak printzipio konstituzionalak hartu behar ditu kontutan baina, ez soilik egiturok betetzen
duten funtzio ekonomikoari begira baita, euren funtzio politikoari begira ere.
Esandakoari jarraituz Estatua eta Kooperatiben arteko harremanean eta ekintza
kooperatiboaren zerga tratamenduari dagokionean, irabazi asmoan oinarritutako enpresen
tratamendutik bereizten den zerga erregimena izan beharko lukete kooperatibek; Zuzenbidezko
Estatu Sozialak bilatzen duen berdintasun materialari leku eginaz 148 .
147 CANOTILHO, José Joaquim. Direito Constitucional. Coimbra: Almedina, 1992. p. 171.
148 Conforme esclarece Marco Tulio de Rose ‘ o ato cooperativo é uma criaçao dos juristas da América
Latina, presos á tradiçao conceitual dos atos jurídicos, como forma de descriçao de uma situaçao propria,
sui generis, das sociedades cooperativas, que longe está em constituir-se Numa ficçao abstrata, antes
227