62377

I. ATALA: 2. EUSKAL KOOPERATIBISMOA
- Beste elementu bat da Batzar Eratzailea. Sozietatea eratzeko orduan dagoen
interesdunen taldea. Estatutuak lantzeaz, eskrituraren gutxieneko edukiaz eta
eraketarako beharrezko gestioak egiteaz arduratuko direnak aukeratzeaz
arduratuko den taldea da. Figura honen inguruan esan behar da, sortze prozesu
guztiek dutela arraro xamarra den negozio juridiko bat. Berez, batzar izena duten
arren, ez dira batzar bere zentzu juridikoan. Ez dira pertsona juridiko baten
borondate adierazpena, izan ere, bertaratuak ez direlako oraindik bazkide. Ez dira
guztien gain lotesle izango diren erabakiak hartuko. Espainiar legeak batzar
eratzaile deitzen dituenak beraz, ez dira ez batzar eta ez eratzaile.
- Batzar Eratzaileko akta. Dokumentu hau litzateke kooperatibaren eraketa eskritura
publikoan jasotzean, jaso beharko litzatekeen dokumentua. 1982ko legegileak ez
zuen eskritura publikorik eskatzen, baldin eta ondasun higiezinen ekarpena ez
bazen egiten eraketa unean. Hau ezin baloratu daiteke modu positiboan. Nahiz eta
akta batzarrak era kolegiatuan hartutako erabakiak islatzeko tresna izan, ez da
bazkide bakoitzaren onarpen indibidualak jasotzeko dokumenturik egokiena.
Gaurko egunez ez dago eskritura publiko gabe sortzen den kooperatibarik.
- Kooperatiben erregistroa. Lege autonomikoak eta geroago etorri zen lege
orokorrak, publizitate materialdun erregistro bat eskatzen dute kooperatibentzako.
Konstituzioko 149.1.8 artikuluak, Estatuari esleitzen dio erregistro publikoen
ordenaziorako eskuduntza eta honek zalantza batzuk piztu zituen arren, aurrera
egin zen. Egoera hau egonkortu egin da Estatuak ez duelako auzitan jarri eta
ondorioz, 1989ko Merkataritza Erregistroaren erreforman kooperatiben sarbidea
ekiditea lortu zen. Espainiako errealitatea salbuespen bat da, inguruko kasu
gehienetan kooperatibak Merkataritza Erregistrotan inskribatzeko aukera
dagoelako. 1898 alemaniar legeak dagokion Merkataritza Erregistroaren epaitegian
dagoela kooperatiben erregistroa; italiar legeak berriz, kooperatibak 30 egunen
barruan Enpresen Erregistroan inskribatu behar direla; Suitzako legeak ere
Merkataritza Erregistrora bideratzen ditu kooperatibak; eta Merkataritza Erregistrora
bideratzen ditu baita Belgika eta Luxemburgoko legeak.
2.3.2.2. Antolaketa ekonomikoa
Gutxieneko kapital soziala eskatzearen aldeko hautua egin zuen Euskal Legeak eta honekin
lortu nahi zen azken lege joerekin bat etortzea batetik, eta hirugarrenei begira testigantza
ekonomiko eta juridikoaren froga eskaintzea bestetik. Nolabait kooperatibak ere enpresa
jarduera direla erakutsi. Hauek dira hain zuzen ere, Brasilen erabili ditugun argudioak
gutxieneko kapitala eskatzeko. Hirugarrenen berme izatea eta beraz, enpresa jardueraren
justifikazio edo ardatza izatea.
53