62377

II. ATALA:
8. OCB EUSKAL INSTITUZIO KOOPERATIBOEN IKUSPEGITIK
Lehenengo printzipioa: bazkidetza irekia eta borondatezkoa
Kooperatibak borondatezko erakundeak dira eta zerbitzuak erabiltzeko gai diren kide guztiei;
inolako genero, arraza, ideologia politiko edo sozialengatik bazterketarik egin gabe,
bazkidetzaren erantzukizuna euren gain hartzeko gai diren kideei irekia egon behar du.
Honek suposatzen du ez kooperatiban, eta ez kooperatiben ordezkaritza duten egituretan ez
litzatekeela bereizketarik egin beharko genero, arraza, ideologia politiko eta sozialaren arabera.
Brasileko errealitatean baieztapen hau zalantzan jar daitekeela esango nuke. Errealitatea bitan
zatitua egotera – OCB-k dioenaren arabera, kooperatibismo soziala eta ekonomikoa
banatzean- elementu hauek eragina dutela esan genezake. Printzipio hau errespetatzen den
ala ez beraz, auzitan jartzen ausartuko nintzake. Bestalde, bai alde bateko zein besteko
kooperatibek linea ideolojiko zehatz bat izatera, bazkide sarrerak ere ideolojia horietara
baldintzatuta egongo dira. Honek kooperatiben sarrera askea baldintzatuz.
Bigarren printzipioa: kideek burututako kontrol demokratikoa
Kooperatibak euren bazkideek kontrolaturiko erakunde demokratikoak dira; azken hauek
politikak definitzerakoan eta erabakiak hartzerakoan partehartze aktiboa dute. Aukeratuak izan
diren gizon eta emakumeak euren bazkidetzaren aurrean erantzun egin beharko dute.
Oinarrizko kooperatibetan bazkideek boto eskubide berbera dute (kide bat, boto bat), eta
kooperatibak beste maila batean modu demokratikoan antolatuta daude.
Kontrol demokratikoak erreferentzia egiten dio bazkideen erabaki ahalmenari. Kooperatiba
izaerak berez, izaeraz, soldatapeko langileen gailentzea ekiditea dakar. Lanak kapitalaren
gainean subiranotasuna izatea suposatzen du. Lan bazkideen presentzia urria den
kooperatibetan kontrol demokratikoa zalantzan jartzen da. OCB-ko kooperatibetan aztertu
beharko litzake zein puntutara arte gauzatzen den kooperatiban bazkideek egikaritzen duten
kontrol demokratikoa. OCB-ko errealitateaz haratago ere, brasilen, arlo honetan defizita
dagoela esaten ausartuko nintzake. Gaur martxan jartzen diren kooperatiben ere, -tradizioa
falta da- bazkideen erabaki eta partehartze maila nahiko baxua da.
Hirugarren printzipioa: kideen partehartze ekonomikoa
Bazkideek pareko ekarpena egiten dute kooperatibako kapitalean eta demokratikoki
kontrolatzen dute. Kapitalaren zati bat behintzat, kooperatibaren jabetza komunekoa da.
Soberakinak dauden kasutan, bazkideek konpentsazio mugatu bat jasotzen dute kapitalera
eginiko ekarpenaren ordainetan. Bazkideek soberakinak honako helburuetako batzuetara
bideratzen dituzte: kooperatibaren garapena; zati batean bada ere, zatiezinak diren erreserbak
277