Scriptie co-creatie 2.0 jeurissen%26vriesde sll8

(aftopping van de helingmarkt) en steeds goedkopere luxe consumptiegoederen (het Mediamarkteffect)
waardoor de afzet op de (amateuristische) helingmarkt is ingestort (Wellsmith & Burrell 2005). Kijken we
naar specifieke dadergroepen dan zien we in de literatuur (Bennett & Durie 1999) verwijzingen naar een
verschuiving in (drug)verslaving, wat een verschuiving naar andere delicten betekent. Harddruggebruik
vergroot namelijk de drang naar het verkrijgen van cash geld, dus berovingen van personen wat een afname
van woninginbraken tot gevolg heeft. Bovendien is er landelijk gezien een belangrijke afname van het aantal
heroïne- en cocaïneverslaafden en dat betekent een afname vanuit deze dadergroepen. Studies naar de
ontwikkeling van het aantal heroïneverslaafden laten zien dat deze groep al lange tijd weinig jonge instroom
kent. Het is een losersdrug geworden, met weinig aantrekkingskracht op jongeren (Van Laar et al, 2007:78).
Kritische vraag is waar de afname van het aantal heroïne- en cocaïneverslaafden toe geleid heeft en welke
veranderingen wij kunnen constateren op het gebied van de veiligheidszorg.
In de politiestudie ‘The Best of Three Worlds’ (Versteegh, van der Plas, Nieuwstraten, 2010; 161-181) wordt
vastgesteld dat vanaf de jaren zeventig zich over de hele wereld verschillende innovaties op het gebied van
veiligheidszorg hebben ontrold. In de periode dat in Nederland onder het adagium ‘Kennen en gekend
worden’ de rapportage ‘politie in verandering’ (1974) verscheen, is in de Angelsaksische landen ‘Community
Policing’ (COP) geïntroduceerd. Een goede relatie met de burger wordt in veel landen beschouwd als de
allerbelangrijkste succesfactor van effectieve veiligheidszorg. In de jaren negentig is in de Verenigde Staten
en het Verenigd Koninkrijk Intelligence Led Policing ingevoerd met haar nadruk op adequate veiligheidsinformatie
en veiligheidsanalyses. Daarbij speelt ook de aanspreekbaarheid van de politie op haar acties
ofwel ‘accountability’ een rol (Walker, S. 2007). Accountability impliceert zowel wat de politie doet, als hoe
zij presteert. Bij de Nationale Politie zijn in de afgelopen jaren meer intelligente sturingscomponenten op
basis van prestatie-indicatoren toegevoegd aan het vernieuwingsreportoire. Zo is door meer informatiegestuurd
te werken de aandacht voor woninginbraken verbeterd en meer gefocust op de ‘nieuwe’ veelpleger.
Deze is vaker dan voorheen niet verslaafd aan harddrugs, is jonger dan voorheen en is ook vaak van
allochtone (met name van Marokkaanse of Poolse) afkomst (Versteegh et al. 2010;175 en van Mantgem
2010). Daarbij heeft de ‘nieuwe’ veelpleger vaak minder antecedenten dan de traditionele heroïneverslaafde
‘draaideurcrimineel’. In een werkdefinitie van deze politiestudie wordt de ‘nieuwe’ veelpleger gekarakteriseerd
als een relatief jonge crimineel die zich niet vanwege zijn verslavingsproblematiek, maar vanwege andere
motieven zoals geldelijk gewin, prestige, kick etcetera meestal in wisselend groepsverband systematisch
schuldig maakt aan (middelzware) vormen van criminaliteit. De gerichte aandacht vanuit de politie voor deze
nieuwe doelgroep heeft ertoe bijdragen dat de pakkans is vergroot, waar bovendien een preventieve werking
vanuit gaat in het tegengaan van misdrijven. Deze aanpak verklaart mede een verdere daling van het aantal
woninginbraken.
Daarnaast valt een daling te verklaren door de effecten van de criminaliteitspreventieve aanpak die
langzamerhand doorwerken, waarbij de reikwijdte van maatregelen toeneemt, zoals het Bouwbesluit en
Keurmerk Veilig Wonen (Vollaard, Brakel & Versteegh 2009). Bovendien neemt door de toegenomen
samenwerking van overheid en bedrijfsleven en de uitvoering van een aantal gerichte programma’s op gebied
van preventie en repressie de effectiviteit van de aanpak van woninginbraken toe. Ook is er een toename
van de preventiebereidheid en het preventiebewustzijn van burgers als slachtoffer. Hierdoor wordt de
effectiviteit van preventieve maatregelen vergroot. Kijken we naar hoe slachtoffers omgaan met preventie,
dan zien we op basis van slachtofferenquêtegegevens (Huys 2010; 64-68), dat de Nederlandse bevolking
sinds 1993 steeds meer bewust is van het risico op slachtofferschap van woninginbraken. Dat heeft zich
vertaald in een toegenomen preventiebereidheid zoals uit grafiek 3 blijkt.
2 Buurtonderzoek 1.0 29