Scriptie co-creatie 2.0 jeurissen%26vriesde sll8

3 Co-creatie en sociale media
3.1 Inleiding
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de volgende deelvragen:
Wat is co-creatie en welke rol spelen sociale media daarbij?
Welke factoren zijn van invloed op de succesvolle toepassing van co-creatie 2.0?
Wat betekent dit voor strategisch leiderschap?
Zoals we in de inleiding hebben geconstateerd is het concept van co-creatie al in 2000 geïntroduceerd
door Prahalad & Ramaswamy (2000). Het is van oorsprong een samenwerkingsvorm waarin het genereren
en realiseren van wederzijdse toegevoegde waarde tussen organisaties en haar klanten plaats vindt door
het delen van kennis en ervaring die beter aansluiten op de behoefte van de betrokken belanghebbende
partijen. Co-creatie bij de overheid, of tussen een overheidsinstantie en burger, bouwt voort op het concept
van interactieve beleidsontwikkeling en burgerparticipatie (Bekkers & Meijer 2010). In dit hoofdstuk wordt
het begrip co-creatie en zijn verschillende verschijningsvormen geduid. Daarnaast worden aan de hand van
literatuuronderzoek de factoren verkend die van belang zijn bij co-creatie.
Co-creatie heeft door de opkomst van sociale media een extra impuls gekregen, omdat hierdoor co-creatie
niet langer tijd- en plaatsgebonden is. Om de toepasbaarheid van co-creatie 2.0 te kunnen duiden is het
van belang eerst aan de hand van literatuurstudie het begrip sociale media te beschrijven en diverse
aanverwante begrippen in te kaderen.
Door het toenemende gebruik van sociale media zorgen openheid en het niet-hiërarchische en decentrale
karakter van online participatie voor een ongekende emancipatie van burgers. Deze genetwerkte horizontale
samenleving staat nu haaks op de verticaal en hiërarchisch georganiseerde politieorganisatie. Dat maakt
de vraag relevant welke belemmerende en bevorderende factoren van invloed zijn op een succesvolle
toepassing van co-creatie 2.0. Dit heeft ook gevolgen voor de vraag of (en in welke mate) er strategische
interventies nodig zijn op het gebied van leiderschap.
3.2 Wat is co-creatie?
Co-creatie betekent letterlijk ‘samen creëren’, maar dat is als definitie van het begrip ontoereikend. Cocreatie
refereert in haar meest basale vorm aan het creëren van iets door meer dan één persoon. Von Hippel
(1988), Prahalad en Ramaswamy (2004) beargumenteren dat waarde in de commerciële sector, in
toenemende mate wordt ‘gecocreëerd’ door bedrijven en consumenten samen. In het bedrijfsleven werd
co-creatie aan het einde van de vorige eeuw gebruikt om het innovatieproces bij een aantal bedrijven te
beschrijven, deels tot stand gekomen door de ontwikkeling van sociale media en web 2.0 (interactieve
internet technologieën). Deze bedrijven lieten namelijk hun klanten actief mee ontwerpen en meebeslissen
over wat er aan producten op de markt zou komen. Bekende voorbeelden, naast Wikipedia, zijn Linux en
Lego Factory. ‘Open innovatie’ is een term die later ontstond en die sterk met co-creatie verbonden is; een
term die het openstaan voor de externe invloeden en de creatieve kansen van transparantie benadrukt
(Chesbrough 2003).
3 Co-creatie en sociale media 45