Scriptie co-creatie 2.0 jeurissen%26vriesde sll8

2.3.1 Dader factoren
Over het algemeen genomen schat de dader de pakkans en daarmee de strafkans zeer laag in.
Dadergroepen laten zich grosso modo in twee groepen indelen: gelegenheid inbrekers en chronische
inbrekers. De kans gestraft te worden speelt in de overwegingen van de inbreker nauwelijks een rol. Een
afschrikwekkende werking gaat hier dus niet echt vanuit. Daar staat tegenover dat -als de pakkans toeneemt
door de intensiteit van een buurtonderzoek- dit een positief effect heeft. Hierdoor kan een eventueel
verschuivings- of verplaatsingseffect optreden. Omdat de inbreker weet dat de politie actief is, kan dit het
gedrag van de inbreker beïnvloeden door een ander gebied op te zoeken. Een andere factor die van belang
is, is hoe een inbreker ooit begonnen is. De inbraakcarrière start vaak al op zeer jeugdige leeftijd. Volgens
onderzoek begint de helft van de inbrekers vóór het 14e levensjaar (Dinitz & Huff, 1988; Vaughn, et al, 2008;
Plicht 2010). De meeste daders zijn opportunistische inbrekers die vooral profiteren van de gelegenheid
tot het succesvol en eenvoudig plegen van het delict. Kenmerkend is een gebrek aan planning, weinig
expertise en een niet calculerende, impulsieve aanpak (Rehm & Servay 1989; Schwaner, 2000; Schneider
2005). Er wordt vaak met andere inbrekers gewerkt (Hochstetler, 2001). In tegenstelling tot wat veelal wordt
aangenomen, bestaat er een aanzienlijke groep actieve inbrekers die nog nooit voor het delict inbraak zijn
gearresteerd. Volgens Amerikaans onderzoek (Wright, et al. 1991) plegen deze nooit gepakte inbrekers
bijna twee maal zo veel delicten als de inbrekers die wel ooit gearresteerd zijn. Dit betekent dat een inbreker
die nog nooit gepakt is, zich kennelijk ongeremd voelt en met een hogere frequentie door blijft gaan tot deze
wellicht tegen de lamp loopt. In het onderzoek van Bernasco (2008) wordt geconcludeerd dat ook de
omgeving waar een inbreker vroeger woonde van belang is. Kooistra (2009) stelt daar een scherpere
conclusie tegenover en zegt dat daders eerder doelwitten kiezen in de huidige of voormalige omgeving, dan
in gebieden waar ze nooit geleefd hebben. Als het gaat om daderfactoren zijn er mede op basis van het
onderzoek door Oude Alink (2010) naar woninginbraak en daderkenmerken een aantal te noemen:
• Leeftijd
• Nationaliteit
• Geslacht
• Pakkans
• Ervaring
• Gelegenheid
• Bekendheid omgeving
• Afstand tot pleegplaats
Opvallende resultaten uit laatstgenoemd onderzoek zijn de bevindingen over het inbreken in een voormalig
of huidig woonadres. Nederlandse bekende verdachten reisden gemiddeld verder tot hun doelwit dan de
bekende verdachten met een niet-Nederlandse nationaliteit. De woonomgeving van de inbreker, de mentale
kaart, zal bij bekende verdachten een rol spelen bij het kiezen van pleeglocaties. De wijze waarop en de
sterkte van deze invloed is uit de geraadpleegde literatuur moeilijk te omschrijven. Wel is hieruit naar voren
gekomen dat naar daderschap bezien gelegenheidsinbrekers in de meerderheid zijn. Naar daden bezien
blijken de chronische inbrekers verantwoordelijk te zijn voor een aanzienlijk deel van het totaal. Zo blijkt uit
onderzoek dat 10% van de gepakte daders verantwoordelijk is voor bijna 60% van het totaal aantal
woninginbraken (Dinitz & Huff, 1988). Chronische inbrekers hebben een ‘voorspelbaar’ keuzepatroon bij
de selectie van woningen (Nee & Meenaghan 2006). Bovendien worden veel inbraken gepleegd in de
nabijheid van huisadres van de inbreker, vaak binnen een straal van 800 meter (Bernasco 2010; Townsley
& Sidebottom 2010). Naast dadergerichte zijn er ook situationele factoren die van invloed zijn op de
vatbaarheid van woninginbraken.
2 Buurtonderzoek 1.0 31